‘Het verlies aan biodiversiteit is één van de grootste systeemrisico’s voor de wereldeconomie’
Het gaat niet goed met de biodiversiteit. Terwijl gezonde ecosystemen de basis vormen van ons leven én de wereldeconomie, krijgt het onderwerp in de financiële wereld nog niet de aandacht die het verdient. Om daar verandering in te brengen, bundelde BNP Paribas de krachten met het Naturalis Biodiversity Center. Samen helpen ze bedrijven hun impact op biodiversiteit meetbaar te maken – en zo natuurherstel onderdeel te laten worden van financiële besluitvorming. We spraken erover met Dagmar van der Plas en Rado Georgiev.
BNP Paribas is de grootste bank binnen de Europese Unie. Een mooie positie, maar ook één die gepaard gaat met een grote verantwoordelijkheid.
“We zien het als onze taak om groei en stabiliteit in Europa te stimuleren. We moeten onze financiële kracht bewust en effectief inzetten voor duurzame economische groei, innovatie en zelfstandigheid”, stelt Dagmar van der Plas, Head of Communication, Marketing en Company Engagement bij BNP Paribas.
Dat betekent volgens haar dat de bank voorbij de korte termijn moet kijken, en moet investeren in projecten die onze economie én onze leefomgeving ook over dertig jaar gezond houden. Ze benadrukt dat BNP Paribas daarom al jaren stevig inzet op duurzaamheid, van groene obligaties tot leningen gekoppeld aan CO₂-reductie. Naast thema’s als klimaat en energie, krijgt biodiversiteit een steeds belangrijkere plek in het beleid van de bank.
“De cijfers laten zien hoe urgent het probleem van biodiversiteitsverlies is. Bossen verdwijnen in hoog tempo, oceanen verzuren en de bodemvruchtbaarheid neemt af – alles bij elkaar worden bijna één miljoen plant- en diersoorten met uitsterven bedreigd.”
Die achteruitgang raakt niet alleen de natuur zelf, maar ook de economie: meer dan de helft van het mondiale bruto binnenlands product is direct afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen en ecosysteemdiensten. Het verlies aan biodiversiteit kan dus als één van de grootste systeemrisico’s voor de wereldeconomie gezien worden.
“Wanneer bedrijven kunnen aantonen dat hun activiteiten bijdragen aan herstel van ecosystemen, profiteren ze in sommige gevallen van gunstigere financieringsvoorwaarden.”
“De achteruitgang van ecosystemen raakt direct aan onze voedselzekerheid, watervoorziening en industriële productie”, stelt Van der Plas. “Gezonde ecosystemen zijn een randvoorwaarde voor duurzame groei. Bescherming van biodiversiteit is dus geen luxe, maar een voorwaarde voor economische stabiliteit.”
Waar veel bedrijven inmiddels weten hoe ze hun CO₂-uitstoot kunnen meten, is de impact op biodiversiteit nog altijd lastig te vangen in cijfers. “Van veel van onze klanten hoorden we dat ze ermee worstelden hoe ze hun impact konden meten of verbeteren”, vertelt Rado Georgiev, Strategic Sustainability Advisor bij BNP Paribas.
“De welwillendheid was er, maar ze wisten simpelweg niet wat en hoe ze moesten meten”, legt hij uit. “Daarom hebben we de samenwerking gezocht met een wetenschappelijke partner die deze kennis en expertise wel heeft.”
Het Naturalis Biodiversity Center
Sinds eind 2023 heeft BNP Paribas een partnerschap met het Naturalis Biodiversity Center, een toonaangevende onderzoeksinstelling op het gebied van biodiversiteit. “Naturalis beschikt over meer dan 150 wetenschappers en een schat aan data over ecosystemen”, vertelt Van der Plas. “Wij voegen daar onze financiële kennis en het netwerk van bedrijven en investeerders aan toe.”
Het doel van de samenwerking is helder: biodiversiteitswetenschap vertalen naar bruikbare inzichten voor het bedrijfsleven, waardoor biodiversiteit beschermd kan worden – of zelfs hersteld.
De samenwerking richt zich op vier impactgebieden: onderzoek, data en monitoring (meten waar biodiversiteit onder druk staat); educatie en bewustwording (kennis delen met bedrijven en beleggers); financiële innovatie (het ontwikkelen van instrumenten die meer kapitaal naar natuurherstel leiden); en het ontwikkelen van KPI’s (waarmee bedrijven hun biodiversiteitsimpact kunnen kwantificeren).
“Daarnaast organiseren we sessies met klanten en onderzoekers van Naturalis”, vertelt Van der Plas. “Op deze manier krijgen zij toegang tot de biodiversiteitsexpertise van Naturalis, inclusief onderzoek, die zij vervolgens kunnen integreren in hun eigen strategie en bedrijfsvoering. Tegelijk erkennen we dat het meten en rapporteren van biodiversiteitsimpact nog in ontwikkeling is. Daarom delen we onze kennis en leren we samen met partners en klanten.”
Duurzaamheidsdoelen en rentekortingen
De eerste resultaten van de samenwerking zijn inmiddels zichtbaar. BNP Paribas en Naturalis ontwikkelden een reeks biodiversiteits-KPI’s die bedrijven kunnen gebruiken in hun rapportage én financiering. “Het gaat bijvoorbeeld om indicatoren voor landgebruik, vervuiling, emissies of het aandeel gecertificeerde grondstoffen zoals soja, palmolie of hout”, licht Georgiev toe.
Die KPI’s worden steeds vaker gekoppeld aan biodiversiteitsleningen of natuurgebaseerde obligaties. “Zo krijgt biodiversiteit een plek binnen financiële besluitvorming”, zegt hij. “Wanneer bedrijven kunnen aantonen dat hun activiteiten bijdragen aan het herstel van ecosystemen, kunnen we bijvoorbeeld kijken naar gunstigere financieringsvoorwaarden. Dat is precies wat we willen bereiken: wetenschap en geldstromen met elkaar verbinden.”
“Wij willen dat biodiversiteit net zo vanzelfsprekend wordt meegenomen in financiële beslissingen als CO₂-uitstoot.”
Een concreet voorbeeld is ForFarmers, een Nederlandse producent van diervoeders. “We hebben hun lening gekoppeld aan duurzaamheidsdoelen”, legt Georgiev uit. “Als het aandeel circulaire grondstoffen stijgt of de druk op landgebruik afneemt, daalt de rente. Zo wordt duurzaamheid niet alleen een morele keuze, maar ook een financieel voordeel.”
Ook binnen de vermogensbeheertak wordt biodiversiteit steeds belangrijker. Zo nam BNP Paribas een meerderheidsbelang in de International Woodland Company, die wereldwijd bossen en landbouwgronden beheert.
“IWC werkt samen met Naturalis aan technologieën om biodiversiteit in bosgebieden te meten – bijvoorbeeld met camera’s en akoestische sensoren”, vertelt Georgiev. “Dankzij dat soort innovaties wordt de ecologische waarde van investeringen meetbaar.”
Focusgebieden
Hoewel BNP Paribas zich vooralsnog richt op sectoren met directe afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen, zoals landbouw, voedselproductie en retail, benadrukt Van der Plas dat de bank en Naturalis het breder aanpakken.
“We kijken bijvoorbeeld ook naar de vastgoed-, infrastructuur- en energiesector en de farmaceutische industrie”, vertelt Georgiev. “We voeren engagementdialogen met supermarkten over de overgang naar meer plantaardige en alternatieve eiwitbronnen en met farmaceutische bedrijven over het verminderen van hun afhankelijkheid van degenkrabben bij medicijnproductie.”
“Niet elk bedrijf is al duurzaam”, erkent hij. “Dan sluiten we als BNP Paribas niet direct de deur, maar kiezen voor dialoog. Anderzijds trekken we ook duidelijke grenzen en financieren geen nieuwe projecten die niet passen binnen de energietransitie. Duurzaamheid is geen bijzaak meer, maar een integraal onderdeel van onze strategie.”
Het begin van de biodiversiteitsrevolutie
Van der Plas blikt ambitieus vooruit. “We staan pas aan het begin van de biodiversiteitsrevolutie. Waar klimaatverandering inmiddels meetbaar en reguleerbaar is geworden, moet biodiversiteit diezelfde fase nog doormaken. De komende jaren zullen biodiversiteitsgebonden leningen en obligaties steeds gewoner worden, net als verzekeringsproducten gebaseerd op natuurrisico’s.”
BNP Paribas wil daarin vooroplopen. De bank is actief binnen internationale commissies zoals de International Capital Markets Association en Loan Markets Association om standaarden voor biodiversiteitsfinanciering te ontwikkelen. Daarnaast ondersteunt ze initiatieven als de Taskforce on Nature-related Financial Disclosures en werkt ze aan een zero-deforestation-beleid voor alle klanten per 2025.
“Onze ambitie is duidelijk”, aldus Georgiev. “Wij willen dat biodiversiteit net zo vanzelfsprekend wordt meegenomen in financiële beslissingen als CO₂-uitstoot. Pas als de natuur waarde krijgt in onze economische modellen, kunnen we echt duurzaam groeien. Financiering kan een positieve motor zijn voor natuurherstel.”
