Nederlandse banken verdienden ruim €1 miljard aan financiering van ontbossing
Nederlandse financiële instellingen, met Rabobank en ABN Amro in de voorhoede, hebben sinds het Klimaatakkoord van Parijs circa $1,2 miljard (omgerekend ruim €1 miljard) verdiend aan het financieren van bedrijven die gelinkt zijn aan grootschalige ontbossing. Hiermee staat Nederland in de top tien van landen wereldwijd.
Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van mensenrechtenorganisatie Global Witness, in samenwerking met het Nederlandse onderzoeksbureau Profundo. Voor de analyse werden de financiële relaties onderzocht tussen bijna 4.000 financiële instellingen en 50 grote bedrijven die actief zijn in sectoren met een hoog risico op ontbossing, zoals palmolie, rundvlees, soja, pulp en papier.
Wereldwijd verdiende de financiële sector de afgelopen tien jaar maar liefst $26 miljard aan leningen, investeringen en andere diensten voor deze bedrijven. Amerikaanse financiële instellingen spanden de kroon met een inkomen van $5,4 miljard, gevolgd door die in Indonesië ($4,9 miljard) en Brazilië ($2,1 miljard).
Opvallend is de timing van het rapport. Het wordt gepubliceerd in de aanloop naar de COP30-klimaattop in Brazilië, waar gastlandpresident Lula da Silva juist een nieuw fonds wil lanceren voor de bescherming van tropische bossen, het ‘Tropical Forests Forever Facility’ (TFFF).
Het onderzoek legt een pijnlijke paradox bloot: terwijl overheden praten over het beschermen van bossen, blijft het financiële systeem grootschalig profiteren van de vernietiging ervan.
Nederlandse banken koplopers
De Nederlandse koppositie wordt voornamelijk ingenomen door twee grootbanken. Rabobank is, na het Franse BNP Paribas, de grootste Europese verdiener aan ontbossingsfinanciering. De bank genereerde een inkomen van bijna $750 miljoen via deals met bedrijven die in verband worden gebracht met boskap. ABN AMRO volgt op de vierde plaats in Europa met een inkomen van $231 miljoen.
Professor Nicola Ranger van de London School of Economics plaatst de cijfers in een breder perspectief. “Wereldwijd wordt jaarlijks slechts zo’n $200 miljard geïnvesteerd in natuurbehoud, terwijl er meer dan $7 biljoen naar activiteiten vloeit die bijdragen aan milieuschade”, stelt ze in het rapport.
“Proberen natuur-positieve financiering te vergroten zonder de negatieve stromen aan te pakken, is een verloren strijd.”
Global Witness heeft de onderzochte banken om een reactie gevraagd. Rabobank liet weten geen uitspraken te doen over specifieke klantrelaties vanwege ‘vertrouwelijkheid’.
ABN Amro stelt in een reactie dat een langetermijnanalyse geen recht doet aan de huidige situatie. De bank heeft haar strategie in 2020 aangepast en richt zich sindsdien voornamelijk op klanten in Nederland en Noordwest-Europa. De relaties met een groot aantal klanten buiten Europa zijn beëindigd, al bevestigt de bank niet of de in het rapport genoemde bedrijven daar ook onder vallen.
