Wtp en AI zetten pensioen- en verzekeringsmarkt op scherp
De Nederlandse pensioen- en verzekeringsmarkt staat er financieel gezien robuust voor, maar navigeert door uiterst turbulente tijden. Geopolitieke onzekerheid, een versnelling in technologie door (Gen)AI en de immense transitie naar een nieuw pensioenstelsel dwingen bestuurders tot een scherpe focus op weerbaarheid en efficiëntie. Dit blijkt uit de ‘Outlook 2025’ van Deloitte, die een sector in volle transformatie schetst.
De meest ingrijpende verandering is de Wet toekomst pensioenen. De Wtp hervormt het Nederlandse stelsel fundamenteel door de overstap van gegarandeerde uitkeringen naar persoonlijke pensioenpotten, waarbij de hoogte van het pensioen meebeweegt met de economie.
Het doel is een transparanter en persoonlijker stelsel. De overgang naar het nieuwe stelsel is echter complex en kostbaar. De totale transitiekosten voor pensioenuitvoeringsorganisaties alleen al worden geschat op een bedrag tussen de €1,0 en €1,5 miljard. Dit leidt onvermijdelijk tot hogere uitvoeringskosten per deelnemer, die naar verwachting oplopen tot een gemiddelde van €124 in 2028.
Deze kosten en complexiteit zetten met name kleinere ondernemingspensioenfondsen onder enorme druk en versnellen de consolidatieslag. In 2019 telde Nederland nog 151 van deze fondsen; eind 2024 waren dat er nog maar 102. Deloitte verwacht dat deze daling doorzet: 25 tot 35 fondsen zullen naar verwachting voor 2028 liquideren, gevolgd door nog eens 15 tot 20 in de jaren tot 2035.
Deze liquidatiegolf brengt een enorme hoeveelheid kapitaal in beweging. Naar schatting komt er tot 2035 zo’n €50 tot €60 miljard aan pensioenvermogen op de markt.
Dit biedt een fundamentele kans voor verzekeraars, die dit vermogen via pensioen buy-outs, Algemeen Pensioen Fondsen of premiepensioeninstellingen kunnen aantrekken en zo hun teruglopende levenportefeuille nieuw leven inblazen.
Schademarkt
In de verzekeringsmarkt lopen de resultaten sterk uiteen. De schademarkt groeide in 2024 verder in premievolume, onder meer door een toename van het aantal (elektrische) voertuigen en stijgende premies voor brandverzekeringen.
Het nettoresultaat – de nettowinst – liet echter een gemengd beeld zien. Terwijl a.s.r Schadeverzekering het nettoresultaat met een indrukwekkende 83,3% zag stijgen, mede door de toevoeging van Aegon NL, zag Nationale-Nederlanden het resultaat juist met 12% dalen, onder meer door grote brandclaims. Achmea noteerde een stabiele groei van 7,7%.
De levenmarkt daarentegen staat al jaren onder druk door de afname van individuele levensverzekeringen, een trend die ook in 2024 doorzette.
De belangrijkste groeikans komt hier juist uit de pensioenhoek. De verwachte groei van de buy-out markt naar €20 tot €24 miljard biedt verzekeraars een directe mogelijkheid om nieuw volume aan te trekken uit de liquiderende pensioenfondsen.
In de zorgmarkt blijft de verdeling opmerkelijk stabiel. De vier grootste concerns hebben samen 84,5% van de markt in handen, een aandeel dat nauwelijks verandert. Wel staan de solvabiliteitsratio’s onder druk, mede door de maatschappelijke en politieke wens om de premiestijgingen voor verzekerden te beperken.
Technologie en weerbaarheid
Twee overkoepelende thema’s domineren de agenda van bestuurders in de hele sector: de snelle opkomst van technologie en de noodzaak voor betere weerbaarheid.
Verzekeraars en pensioenuitvoerders staan op een omslagpunt waar AI niet langer een experiment is, maar een kernonderdeel van de strategie wordt. De focus verschuift naar grootschalige, doelgerichte toepassingen om de klantinteractie te verbeteren en de operationele efficiëntie te verhogen.
NN Group heeft bijvoorbeeld al 191 (Gen)AI use cases in productie en streeft naar €200 miljoen aan jaarlijkse baten in 2027.
Tegelijkertijd is het vergroten van weerbaarheid en veerkracht – de voorbereiding op en reactie na ‘high-impact events’ zoals cyberaanvallen of geopolitieke schokken – een topprioriteit geworden. Dit wordt niet langer gezien als een IT-aangelegenheid, maar als een strategische bestuursverantwoordelijkheid, oftewel ‘chefsache’.
Het volledige rapport is hier te lezen.
