Op 2 november presenteert de Europese Bankenautoriteit (EBA) de uitslagen van de EBA stresstest 2018. Naar aanleiding daarvan organiseert kennis- en netwerkorganisatie IIR op 29 november een event dat geheel in het teken staat van stresstesting. Onder aanvoering van professionals uit het vak worden trends, ontwikkelingen en best practices besproken. In aanloop naar het event sprak IIR alvast met Marcel den Hollander, Senior Risk Manager bij Achmea Bank en tevens één van de sprekers die dag.
Achmea Bank wordt niet doorgelicht in de tweejaarlijkse stresstest van EBA. Hieraan zijn alleen de grote banken onderworpen. Uiteraard betekent dat niet dat Achmea Bank kan doen wat het wil, ook kleinere banken hebben te maken met stresstests. “Wat je bijvoorbeeld ziet is dat De Nederlandsche Bank het jaar daarop vaak een vergelijkbare test bij de kleinere banken doet. In het verleden zag je daarbij dat de ervaringen uit de stresstest bij de grote banken werden meegenomen bij een stresstest in het jaar daarop bij de kleinere banken.”
Waar bij EBA-stresstests de resultaten publiekelijk bekend worden gemaakt in een persbericht, is dat bij stresstests door DNB niet het geval. Den Hollander: “In het verleden waren zelfs de scenario’s geheim, maar dat is nu niet meer zo’.”
Eigen stresstests
Bij Achmea Bank wordt veel gedaan aan eigen stresstesten voor intern gebruik. Kapitaalvereisten zijn daarbij een belangrijk onderwerp. “In de dialoog met DNB worden de resultaten van zo’n stresstest meegenomen om te kijken of het kapitaal voldoende is.” Bij het ontwikkelen van de interne stresstests wordt wel gekeken naar de EBA-stresstest: “De scenario’s en guidelines van die test worden ook gebruikt bij de eigen interne stresstests.’ Het doel van de interne stresstest is aantonen dat de bankbalans tegen stress bestand is.
Scenarioplanning
Achmea Bank streeft ernaar de stresstests het een integraal onderdeel te laten zijn van het risk framework, de financiële prognoses en bedrijfsplanning. Ook de vereiste data en kwaliteit van die data is een belangrijk aandachtspunt. Sinds begin dit jaar is IFRS 9 een nieuw onderdeel. “Daarbij zie je dat scenario’s heel belangrijk zijn. Het helpt de organisatie om te professionaliseren.” Daarmee doelt Den Hollander specifiek op scenarioplanning. “Bij scenarioplanning gaat het erom dat we beter nadenken over welke mogelijke scenario’s er zijn en wat deze dan concreet zullen betekenen. Bijvoorbeeld, stel dat X gebeurt met de economie, dan betekent dat Y mogelijk gaat gebeuren met de rente en de werkloosheid. En als dat dan gebeurt, wat betekent dat vervolgens voor onze portefeuille? Dat is iets dat we steeds meer integreren.”
Voordelen
De ontwikkeling en uitvoering van stresstests trekt absoluut een wissel op de organisatie van de bank. Gelukkig staan daar ook voordelen tegenover. “Het goede van een stresstest is dat je daarmee gedwongen wordt om ook na te denken over de risico’s. Een voordeel is ook dat je kunt kwantificeren, daar word je ook toe gedwongen. Dat is positief”, aldus Marcel den Hollander. De andere kant van de medaille is dat een stresstest onder redelijk veel tijdsdruk moet worden uitgevoerd en de casussen die worden voorgelegd kunnen tamelijk uitgebreid zijn, zeker bij een DNB of EBA-stresstest. “Je kan dus ook veel tijd kwijt zijn aan het voldoen aan bepaalde spelregels. En dat kan nog weleens ten koste gaan van het achterliggende doel: het krijgen van een beter inzicht in en begrip voor de risico’s.”
Geïntegreerd model
Bij de ontwikkeling van de eigen interne testmodellen is bij Achmea Bank duidelijk ook gekeken naar mogelijkheden om de efficiency te verhogen. Bij het ontwikkelen van de modellen voor IFRS 9 is bijvoorbeeld gekeken naar de mogelijkheden voor hergebruik voor stresstesting. “We hebben daarbij gekeken naar de EBA-stresstest en hoe we elementen van die test kunnen gebruiken voor onze eigen stresstest intern.” Parameters, kenmerken van de economie die in de EBA-stresstest zijn opgenomen zijn ook in de eigen interne modellen opgenomen.
Bij haar eigen tests kiest Achmea Bank dan voor andere scenario’s. De bank maakt daar zelf keuzes in. “Voor IFRS 9 en de interne stresstest hebben wij nu een geïntegreerd model, we kijken naar dezelfde data, gebruiken dezelfde rekenmodellen, we gebruiken zoveel mogelijk dezelfde formats. Voor de efficiency is dat natuurlijk wel prettig, want je hoeft niet telkens nieuwe modellen te ontwikkelen, nieuwe aanvragen uit te zetten voor data, en je kijkt ook telkens naar vergelijkbare cijfers.”
Marcel den Hollander is al geruime tijd betrokken bij het ontwikkelen van modellen voor stresstests. De afgelopen zeven jaar bij Achmea Bank, waar hij werkt aan zowel modellen voor interne toepassingen, voor de eigen kapitaaltest, als gericht op de toezichthouder. Daarvoor was hij werkzaam bij SNS waar hij heeft meegewerkt aan ontwikkelen van stresstestmodellen, maar dan in het kader van het externe toezicht. In die jaren ziet hij duidelijk een ontwikkeling. Stresstesting vindt steeds meer gestructureerd plaats. “Je ziet hier heel duidelijk de hand van de toezichthouder in. Er komt ook meer consistentie in. Een jaar of tien geleden was men duidelijk nog zoekende, ook bij de toezichthouder.”
'Meer weten over wat de EBA Stresstest 2018 voor uw bank betekent? Marcel den Hollander spreekt tijdens het Stresstesting voor banken Event op 29 november a.s. in Amsterdam.