‘Besluiten om te desinvesteren in fossiele energie is best ingewikkeld en laat zien hoe veelomvattend de klimaatambities zijn’

Banken zetten in 2022 een belangrijke stap in het Klimaatcommitment Financiële Sector. Elke bank publiceert een eigen actieplan. Met concrete doelen en stappen naar verlaging van de CO2-uitstoot in haar portefeuille. In deel 9 van deze reeks acht vragen aan Robin Willing, sustainability director van NIBC. "Besluiten om investeringen terug te trekken uit de fossiele energiesector, is best ingewikkeld en laat zien hoe veelomvattend de klimaatambities zijn." Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.

NIBC is een relatief kleine bank en financiert particuliere woningen en commercieel vastgoed, schepen, infrastructuur en auto’s. In het Klimaatactieplan stelt NIBC zich onder meer als doel de uitstoot van CO2 in 2030 met 55 procent te hebben verminderd. Hoe staat het daarmee?

"‘We hebben veel vooruitgang geboekt de afgelopen jaren. De NIBC begon al in 2008 milieueffecten in het portfolio te meten en vier jaar later, nog voor het Akkoord van Parijs, formuleerden we de eerste klimaatdoelen."

"De afgelopen jaren hebben we de investeringen in de productie van fossiele brandstoffen sterk verminderd en uiteindelijk beëindigd. Ons hele offshore energieportfolio is juli 2022 verkocht. Zo hebben we een van onze drie belangrijkste doelen al behaald: beëindiging van de fossiele brandstofexploratie en -productie."

Was het een moeilijk besluit te desinvesteren in fossiele energie?

"Ja, daar gaat een zorgvuldige afweging aan vooraf. Mensen realiseren zich vaak niet welke gevolgen een dergelijk besluit kan hebben. Werknemers van de klant en van toeleveranciers kunnen hun baan verliezen. Bovendien heeft zo’n besluit gevolgen voor onze eigen staf. Sommige collega’s werden overtollig, terwijl ze altijd goed werk hebben geleverd."

"In feite zijn de collega’s die dit portfolio hebben opgebouwd, dezelfde die het uiteindelijk hebben afgebouwd. Dat is nogal wat en daar zijn we trots op. Tot slot moet je natuurlijk in staat zijn de gederfde inkomsten te compenseren. Kortom: zo’n besluit is best ingewikkeld en laat zien hoe veelomvattend de klimaatambities zijn."

Terugtrekken uit de fossiele energiemarkt wil niet zeggen dat er geen fossiele brandstoffen meer gedolven of gestookt worden. Andere financiers kunnen het overnemen

"Dat klopt. Ons besluit leidt niet per se tot een lagere CO2 - uitstoot. De exploratie en productie zullen vermoedelijk gewoon doorgaan, alleen zonder onze betrokkenheid. Daarom moet desinvestering gelijk opgaan met vermindering van de consumptie van fossiele brandstof. Het is niet alleen aan de banken om financieringen kritisch te bekijken, maar ook aan beleidsmakers om gebruik van hernieuwbare energie te bevorderen."

NIBC investeert vooral in kleine en middelgrote bedrijven (mkb). Hebben zij genoeg capaciteit en kennis om de Europese groene taxonomie te volgen, de norm voor duurzame investeringen vastgelegd in Europese wetgeving?

"De Europese taxonomie is ingewikkeld en arbeidsintensief voor het mkb, waardoor deze bedrijven groene financiering dreigen mis te lopen. Met zo’n 700 medewerkers zijn wij als bank niet veel groter dan zij en zelfs wij vinden de taxonomie ingewikkeld."

"Neem de discussie over de vereisten voor de bouw. In welke mate moet je voldoen aan de Europese eisen om een activiteit als ‘groen’ te mogen bestempelen? Zijn energielabels genoeg of moet je aan alle vereisten voldoen? Wat is goed genoeg? We werken nu samen met onze klanten aan een pragmatische invulling van de taxonomie."

Een van de sectoren waarin NIBC investeert is infrastructuur. Kun je een voorbeeld geven van een financiering die past in de klimaatplannen?

"Samen met andere investeerders ondersteunt NIBC het Britse bedrijf Instavolt bij de uitbreiding van het EV-laadnetwerk in het Verenigd Koninkrijk. NIBC financiert de energietransitie voor klanten die vooroplopen op het gebied van laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Een ander voorbeeld: Onze particuliere klanten bieden we zogenaamde Lot Hypotheken, met scherpe rentes en korte doorlooptijden voor aankoop, verduurzaming en verbouwing van woningen."

Een andere sector in het portfolio van NIBC is de scheepvaart. Slechts 32 procent van die klanten heeft een klimaatactieplan. Wat is het probleem?

"Veel klanten uit de scheepvaart zijn kleine bedrijven die geen data paraat hebben. Midden- en kleinbedrijven zijn niet verplicht te rapporteren over hun milieuprestaties dus het is lastig data te krijgen. En voor ons is het ingewikkeld tot wie je je moet richten voor informatie: de eigenaren of de operators? Wie is je klant?"

"We willen dat iedereen in onze organisatie duurzaamheid ziet als een verantwoordelijkheid in zijn eigen werk."

"De cijfers waarmee we nu werken hebben we zelf vastgesteld. We zijn nu bezig om elke klant te vragen zelf data te leveren. In scheepvaart zit milieuwinst in een klein hoekje. Vervanging van een scheepsschroef bijvoorbeeld kan zomaar een paar procent energie besparen. Wij hebben experts in huis die daar veel over weten en de scheepseigenaren en operators kunnen adviseren over milieubesparende maatregelen."

NIBC is als organisatie inmiddels CO2 -neutraal

"Environmental, Social and Governance (ESG) is bij NIBC geen aparte afdeling maar verweven in het werk van alle medewerkers en processen. We willen dat iedereen in onze organisatie duurzaamheid ziet als een verantwoordelijkheid in zijn eigen werk. De boodschap is ook: eigenlijk draait duurzaamheid vooral om gezond verstand. Het is niet slim onze grondstoffen nu uit te putten, terwijl de generaties na ons ze nog hard nodig zullen hebben."

Wat houdt jou gaande in het werken aan zo’n complex dossier?

"NIBC is in 1945 opgericht om mee te werken aan de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog om de economie nieuw leven in te blazen. In zekere zin zijn we nu ook bezig met het bouwen aan een nieuw soort economie. Wat is daarvoor nodig, welke activiteiten en kennis zullen ons daarbij helpen? We zijn nog volop aan het leren, ook in de financiële sector."

"Voor NIBC is het waardevol samen te werken met andere banken onder de koepel van de Nederlandse Vereniging van Banken. Niemand is perfect, iedereen kan fouten maken, ook banken. We leren van elkaar over de stappen die gezet moeten worden om de klimaatdoelen te halen. En ik voel bij iedereen de urgentie. Dat inspireert mij."