De woningmarkt: thema’s als verduurzaming, innovatie en digitalisering

Op 20 en 21 juni vindt weer het jaarlijkse Hypotheken Event van Outvie plaats met sprekers en workshops. Ook wordt er een blik geworpen in de toekomst, waarbij er gekeken wordt naar thema’s als verduurzaming, innovatie en digitalisering. Carla Muters, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG), komt als een van de sprekers aan het woord.

Op dag 2 zal zij om 9.50 uur een presentatie verzorgen waarin verschillende belangrijke onderwerpen aan bod komen. Denk aan ontwikkelingen zoals ongelijkheid in de woningmarkt met toegang en betaalbaarheid, maar ook verduurzaming en hoe NHG en ketenpartners kunnen samenwerken aan verbetering. Ook de aanbodkant wordt bekeken. Muters staat stil bij alternatieve woonvormen zoals tiny houses of koopconstructies. Tot slot wordt besproken hoe ketenpartners in hypotheken bij kunnen dragen aan al deze ontwikkelingen.

De thema’s in de woningmarkt

"Momenteel spelen er nogal wat thema’s een rol in de koopwoningmarkt: hoge huizenprijzen, schaarste, ongelijkheid maar ook risico’s, bijvoorbeeld omdat er meer geld nodig is bij aankoop en snel besloten moet worden", aldus Muters. "Mede als gevolg van de dynamiek in de koopwoningmarkt is er veel actie tegelijkertijd nodig door verschillende partijen op verschillende terreinen. Er moet gebouwd worden naar woonbehoeftes en er zijn andere maatregelen nodig zoals de bestaande woonvoorraad beter benutten en zorgen voor meer gelijkheid tussen huur en koop."

"Verder zie je dat de gevolgen van woningschaarste mensen diep kunnen raken. Ook als mensen een woning hebben maar te maken krijgen met zogenaamde life events en betaalproblemen, zoals door werkloosheid of relatiebeëindiging. De schaarste op de woningmarkt geeft dan extra stress: er zijn immers nauwelijks huizen te koop maar ook het uitkopen van een ex-partner kan moeilijk zijn door de gestegen huizenprijzen. Maar je ziet ook starters die geen woning kunnen kopen en dus jongeren die langer dan gepland dan maar bij hun ouders blijven wonen. Uiteindelijk is dat geen gezonde ontwikkeling."

Ongelijkheid

"Toegang tot woningen is de grootste uitdaging, de urgentie tot actie is groot", vervolgt Muters. Veel partijen in de hypotheeksector kunnen niet bijdragen aan de bouw van woningen, maar wel aan de financiering. Het financieren van nieuwe woonvormen, inclusief omvormen van bestaande woningen, is dan ook belangrijk. Denk aan koopconstructies zoals erfpacht, maar ook tiny houses, tijdelijke woningen, coöperatieve woonvormen, kantoortransformaties, splitsing en verhuur. Financieringsoplossingen kunnen hierin een rol spelen."

"Daarnaast zijn maatregelen nodig om situaties van koop en huur meer gelijk te trekken. De bereikbaarheid van een koopwoning is nu al moeilijk en daarnaast bouwt deze koper óók nog eens meer vermogen op. Dan gaat het natuurlijk wel dubbel hard met het creëren van ongelijkheid. Ook op dat vlak is er dus echt werk nodig."

Betaalbaarheid als uitdaging

"Verder is ook betaalbaarheid bij financiering een uitdaging: want hoe beoordeel je betaalbaarheid en hoe geef je mensen daarin een verantwoorde financiering voor lange tijd? Waarbij je ook rekening houdt met de persoonlijke situatie, bijvoorbeeld met senioren of ondernemers of flexwerkers. Kijken naar iemands’ perspectief op de arbeidsmarkt is een mooie nieuwe ontwikkeling. Zo is er inmiddels een pilot gaande met de arbeidsmarktscan; waar voorheen een vast contact bijvoorbeeld maatgevend was, zie je nu dat er veel breder gekeken wordt."

"Onder andere naar welke opleiding iemand heeft gevolgd en in welke sector hij of zij werkzaam is. Dat kan veel bepalender zijn voor goede betaalbaarheid. We kunnen in de toekomst nog veel meer met het verbeteren van de normen voor betaalbaarheid, ook met inkomsten en uitgaven. Daarin werken we samen met ketenpartners en dat is heel belangrijk. We helpen nu al duurhuurders om te kijken of ze toch een hypotheek kunnen krijgen mede door bewezen betaalde dure huur."

In gesprek met de consument over life events

"Samenwerken is belangrijk, de oplossingen zijn zó divers dat we echt de samenwerking moeten opzoeken. Die samenwerking kan gaan over het fysiek bouwen van woningen (volgens woonbehoeften) zodat vraag en aanbod beter op elkaar zijn afgestemd, maar ook over voorgaande zaken die ik noemde over ongelijkheid, betaalbaarheid en bedenken van financieringsoplossingen voor nieuwe woonvormen."

"En dan speelt er nog een uitdaging: de verduurzaming van woningen. Dat is van belang voor het klimaat(akkoord) maar ook voor zowel de woningwaarde, de woonlasten als het wooncomfort. Ook onderwerpen als woningbehoud en dienstverlening met digitalisering en data zijn thema’s die om aandacht vragen."

"De uitdagingen in de woningmarkt aanpakken? Dat moeten we écht samen doen"

"Mogelijk ontstaan er door de inflatie en hoge energieprijzen betaalproblemen bij consumenten, waar we waar mogelijk samen met marktpartijen deze consumenten willen helpen met woningbehoud. En als we data en digitalisering meer benutten, dan kunnen we op allerlei vlakken de consument nog beter informeren en helpen."

"Denk bijvoorbeeld aan het inzichtelijk maken van wat er in het leven kan gebeuren en wat dat dan voor iemand persoonlijk en financieel betekent. Maar ook aan het inzetten van brondata zodat die consument sneller geholpen kan worden en niet steeds dezelfde documenten opnieuw bij verschillende partijen aan moet leveren."

Bijdragen van ketenpartners en NHG

"Gezien alle genoemde uitdagingen denk ik dat we met elkaar nóg meer op samenwerking kunnen en moeten inzetten om consumenten nog beter te gaan helpen met verantwoord wonen en woonfinanciering. Als NHG willen we hieraan bijdragen, samen met onze ketenpartners."

Consumenten beter helpen

"Ik geloof dat we binnen de keten absoluut in staat zijn om consumenten beter te helpen. Er zijn veel verschillende acties op verschillende terreinen nodig en een groot deel kunnen we samen doen. Dat is ook wat ik hoop dat mensen meenemen na het volgen van dit hypothekenevent: dat we geloven dat er écht grote uitdagingen zijn die we niet opgelost krijgen als we allemaal in onze eigenorganisaties blijven zitten. Het is goed om uit te zoomen zodat je in staat bent de grote uitdagingen te zien en hierop te gaan acteren. En dat kun je simpelweg niet alleen", besluit Muters.