Rechter: Bijzondere Zorgplicht banken bij renteswaps

Banken moeten “uitdrukkelijk en in niet mis te verstane bewoordingen waarschuwen voor de bijzondere risico’s die zijn verbonden aan een renteswap”. Dat oordeelde het gerechtshof in Den Bosch in een tussenuitspraak in een zaak tussen ABN AMRO en een MKB bedrijf dat zich door de bank onvoldoende geïnformeerd acht over afgesloten swap.

Bijzondere zorgplicht

“De bank heeft een bijzondere zorgplicht wanneer het een dergelijk risicovol en complex product adviseert aan een niet-professioneel belegger”, oordeelt het gerechtshof. Volgens de rechter is de bank verplicht om te kijken of de klant voldoende kennis en ervaring heeft om het product te kunnen begrijpen. De zorgplicht is volgens de rechter niet alleen van toepassing bij het afsluiten van een renteswap, maar ook bij de beëindiging ervan.

Renteswaps kostbaar bij dalende rente

Banken hebben MKB bedrijven tienduizenden zogeheten renteswaps verkocht. Renteswaps worden ook wel rentederivaten genoemd. Renteswaps dekken het risico op rentestijging als een bedrijf een lening afsluit door een vast rentetarief voor langere termijn af te spreken. Als de rente echter daalt, blijft het bedrijf vastzitten aan de afgesproken vaste rente. Dat bleek in veel gevallen te gebeuren, waardoor de swaps juist veel geld gingen kosten. Het MKB bedrijf Holding Westkant had een zaak aangespannen tegen ABN AMRO. Het bedrijf sloot in 2006 op initiatief van de bank een swap af op een nieuwe financiering met een looptijd van tien jaar. Toen Westkant in 2009 de overeenkomst wilde beëindigen, kreeg het bedrijf een rekening van zo’n €60.000 euro van de bank. Omdat de rente was gedaald, had de renteswap een forse negatieve waarde gekregen.

Negatieve scenario’s onderbelicht in advisering

Stichting Renteswap is blij met deze (tussen)uitspraak. “Nu blijkt dat banken vaak de verregaande risico’s hebben verzwegen, zoals de hoge boetes bij het beëindigen van de renteswap. Naar schatting hebben bedrijven hierdoor €3 miljard tot €4 miljard schade geleden”, zegt Stichting Renteswap. De belangenbehartiger onderzoekt de mogelijkheid van een massaclaim tegen banken. Begin deze maand berekende adviesbureau Cadension dat MKB bedrijven in Nederland voor bijna €4 miljard in de min staan op rentederivaten bij banken. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) zei ook al dat de negatieve scenario’s onderbelicht zijn gebleven, tijdens advisering door banken. Kleine bedrijven waren daardoor niet op de hoogte van de risico’s en de complexiteit van het product.

Ook Rabobank op de vingers getikt

Begin van de maand werd ook Rabobank beboet voor het niet goed naleven van zijn zorgplicht bij het afsluiten van een renteswap. De bank adviseerde een agrarisch ondernemer om een renteswap te nemen zodat hij gedekt was tegen het risico van een stijgende rente. Wat de risico’s van een dalende rente zijn werd er niet of onvoldoende bij verteld. Als schadevergoeding moet Rabobank 60% van de geleden schade voor zijn rekening nemen, dat komt neer op zo’n €170.000.