Banken bewust van klimaatrisico’s, maar omslag moet nog komen

De Nederlandsche Bank (DNB) wijst in een rapport op toenemende klimaatrisico’s voor de financiële sector. De invloed van klimaatrisico’s krijgt vorm in meerdere gestalten en daarom is het zaak dat banken samenwerken aan een toekomstbestendige welvaart. De Nederlandse financiële sector is zich hiervan bewust en zet stappen in de goede richting.

Onlangs presenteerde De Nederlandsche Bank (DNB) het rapport ‘De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken.’ In het rapport gaat DNB in op de toekomst van de financiële sector en de klimaatgerelateerde gevaren die dreigen. Die gevaren komen in meerdere vormen en het rapport stelt dat DNB erkent dat banken de goede richting in zijn geslagen, maar dat er nog een hoop werk te verzetten is.

Verzekeringsrisico’s

Het rapport richt zich met name op de toekomst, maar er zijn deelgebieden waar al concreet sprake is van toegenomen financiële risico’s. Het wordt als aannemelijk geacht dat klimaatverandering voor steeds grotere schadelasten gaat zorgen voor Nederlandse verzekeraars. Een helder voorbeeld is de hagelstorm die vorig zomer de tuinbouw in de Brabantse Peel bijna om zeep hielp. De glazen daken van de kassen waren geen partij voor hagelstenen ter grootte van tennisballen, met als resultaat tenminste een half miljard euro schade. Een aanzienlijk deel van de tuinders had zich tegen die schade verzekerd. Voor verzekeraars - en verzekerden - betekent het dat zij niet kunnen ontkomen aan toenemende premiekosten.

Onberekenbaar weer maakt het vanzelfsprekend ook moeilijker om extreem weer in te schatten. Schadeverzekeraars baseren hun premies onder andere op catastrofemodellen van externe partijen. Die modellen zijn niet altijd voldoende toegespitst op de Nederlandse situatie en kunnen daarom leiden tot een onderschatting van de risico’s. 

Vastgoedrisico’s

Nieuw duurzaamheidsbeleid van de Nederlandse regering brengt - de goede bedoelingen ten spijt - flinke financiële risico’s met zich mee voor de financiële sector. Een goed voorbeeld hiervan is wetgeving die bepaalt dat vanaf 2023 alle kantoorpanden in Nederland tenminste energielabel C moeten hebben. De banken zijn al aan het voorsorteren op deze wet door zich te verbinden in projecten die bijdragen aan verduurzaming van Nederlands vastgoed. Het spreekt voor zich dat panden die in 2023 niet voldoen aan energielabel C hun waarde verliezen. Hoeveel is natuurlijk de vraag, dat zal afhangen van de investeringen die nodig zijn om het pand duurzamer te maken. Een steekproef wijst uit dat 46% van de bankleningen voor commercieel vastgoed gedekt is met onderpand dat een matig tot slecht energielabel heeft, variërend van energielabel D tot en met G. Banken hebben dus meerdere redenen om zich te scharen achter verduurzaming.

Meer bewustzijn...

Volgens DNB is de Nederlandse financiële sector zich meer en meer bewust van klimaatrisico’s en worden er goede stappen gemaakt. Banken als Triodos Bank en ASN Bank zijn bekende spelers als het gaat om duurzaam bankieren, maar veel andere banken laten zien zich eveneens bewust te zijn van klimaatrisico’s. Een voorbeeld is aangescherpte eisen voor herfinanciering van niet duurzame kantoren. Aan de andere kant komen banken veelal met maatregelen ter promotie van duurzaam vastgoed, zoals aantrekkelijke financieringsprogramma’s. Het mes snijdt hier aan twee kanten. Daarnaast zijn financiële bedrijven bezig met het in kaart brengen van CO2-intensieve sectoren waar zij een belang in hebben. Een belang in dergelijke sectoren betekent automatisch een risico.

… maar nog een weg te gaan

Hoewel banken en verzekeraars de goede kant op gaan, is er nog voldoende ruimte voor verbetering. DNB adviseert banken om klimaatgerelateerde data een meer prominente rol te laten spelen in hun risicomanagement. Dat gaat om ontsluiting van interne data, maar ook oog hebben voor nieuwe risico-indicatoren. Verzekeraars krijgen het advies om in hun risicomodellen meer en beter rekening te houden met klimaatgerelateerde schade.

De Nederlandsche Bank beseft dat zij zelf mede het goede voorbeeld moet geven. Via haar rol als toezichthouder wil DNB zorgdragen voor meer duurzaamheidsbeleid, onder andere door klimaatrisico’s een belangrijke rol te laten spelen in haar toezicht en vaker in gesprek te gaan met financiële instellingen over klimaatrisico’s en de noodzaak van duurzame bedrijfsvoering. Daarnaast werkt DNB aan de ontwikkeling en implementatie van een klimaat-stresstest. Op termijn zullen banken rekening moeten houden met consequenties als zij onvoldoende presteren op het gebied van duurzaamheid, is de verwachting.

Seinen op groen

Het klimaatrapport is waardevol en de aanbevelingen worden serieus genomen, aldus Chris Buijink, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB): “Het rapport laat zien dat we met elkaar de echte omslag nog moeten maken. We moeten samenwerken aan duurzame welvaart. Het is belangrijk dat de nieuwe regering stappen zet om de energietransitie te versnellen en bij de financierbaarheid van de plannen samen met de banken en andere financiers op te trekken. Alle seinen moeten op groen worden gezet. We zullen ook de groei moeten vergroenen.”