Nederlandse Hypotheek Instelling (NHI) niet levensvatbaar

De oprichting van een Nederlandse Hypotheek Instelling (NHI) is van de baan. De Europese Commissie ziet een NHI als staatssteun en daarnaast is door toegenomen concurrentie op de hypotheekmarkt het belang van een NHI geringer geworden.

Met het verbod op oprichting van een NHI gaat een streep door het in 2013 aangekondigde project om Nederlandse hypotheken goedkoper en beter financierbaar te maken. Die conclusie trekt kwartiermaker Jan van Rutte. Hij onderzocht op verzoek van het kabinet de mogelijkheden van een NHI. Op voorstel van minister Blok voor Wonen en Rijksdienst neemt het kabinet dit advies over.

Met een NHI wordt het voor banken goedkoper om hypotheken te financieren. “Dat voordeel moeten ze doorberekenen aan de klant en banken zijn daartoe ook volledig bereid. Maar de Europese Commissie en de banken zijn het oneens over hoe je dat doet”, zegt Van Rutte tegenover het NRC.

Oprichting Nationale Hypotheek Instituut

Het NHI moest investeringen in hypothekenpakketten door institutionele beleggers stimuleren. Dit doet zij onder andere door het rendement op de investeringen te garanderen met een staatsgarantie. Het gaat om hypotheken die nu onder de zogenoemde Nationale Hypotheekgarantie (NHG) vallen. Het plan voor de oprichting van het NHI was tevens in overeenstemming met de aanbevelingen van de Commissie Wijfels. Om de stabiliteit en de dienstbaarheid van de Nederlandse bankensector te vergroten moet de hypotheekportefeuille van banken worden verkleind, aldus de commissie.

Kritiek op de NHI

Het voornemen van het kabinet om de NHI op te richten kreeg eerder kritiek van onder ander de Europese Commissie en de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De Europese Commissie ziet de NHI als een vorm van staatssteun waardoor mededingingsproblemen kunnen ontstaan. Volgens de ACM kan de NHI negatieve gevolgen hebben voor de concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt. Dit komt doordat de voordelen van de NHI als gevolg van de staatsgarantie met name toekomen aan de banken met een grote portefeuille aan NHG-hypotheken. Nieuwe toetreders hebben dit voordeel niet waardoor het voor hen minder aantrekkelijk wordt om actief te worden op onze hypotheekmarkt.