Risicoreductie: de impact en kansen voor banken

Marcus Yarbug, head of Benelux bij Banking Circle, vertelt hoe een alternatieve oplossing voor traditionele correspondentennetwerken banken voordelen kan opleveren en de economie vooruit kan helpen.

Al tientallen jaren hanteren banken strategieën voor het reduceren en elimineren van risico’s. Het feit dat zij zich uit bepaalde markten terugtrekken om minder risico te lopen is op zichzelf dus niets nieuws. De afgelopen tien jaar hebben banken echter hun risicoreducerende activiteiten ingrijpend opgevoerd. Maar met deze noodzakelijke vorm van zelfbehoud brengen banken de kleinere financiële instellingen ongewild in de problemen. En dat brengt een domino-effect binnen de sector teweeg.

Toezichthouders voor bestrijding financiële delicten

De financiële crisis van 2008 heeft de agenda van de politiek en de toezichthouders ingrijpend gewijzigd. Meer dan ooit zijn toezichthouders banken  als doelwit gaan zien. Vroeger werkten ze zij aan zij met banken, maar nu ligt hun focus op de bestrijding van financiële delicten. In 2012 bijvoorbeeld betaalde HSBC de Amerikaanse autoriteiten een boete van 1,9 miljard dollar als schikking voor een witwasaanklacht. Dit zorgde voor een golf van risicoreductie die tot op de dag van vandaag binnen de sector voelbaar is.

Kleinere banken, niet-bancaire financiële instellingen (NBFI’s) en bedrijven kwamen hierdoor zonder correspondentbank te zitten. Hun klanten konden geen grensoverschrijdende betalingstransacties uitvoeren en sloegen hun vleugels daardoor niet naar nieuwe internationale markten uit. Deze financiële uitsluiting is voor sommige spelers alleen maar toegenomen. Dit vormt een fundamentele bedreiging voor het voortbestaan van kleinere banken en NBFI’s. Bovendien is dit een dreiging die wereldwijd maatschappelijke en economische risico’s kan opleveren.

De ontwikkeling van risicoreductie

Tussen 2011 en 2019 daalde het aantal wereldwijd actieve correspondentbanken met circa 22 procent. Dit was mede te wijten aan de risicoreducerende strategie van grote banken. Kleinere banken en NBFI’s hebben daardoor namelijk minder opties tot hun beschikking. Deze ontwikkeling gaat ook ten koste van concurrentie binnen de markt. Er zijn geen challengers in de markt met alternatieve oplossingen voor de steeds duurdere grensoverschrijdende betalingen.

Uit ons onderzoek blijkt dat banken en NBFI’s ontevreden zijn met de traditionele oplossing van correspondentbanken. Daarom schakelen ze de hulp in van meerdere partijen: 77 procent van hen heeft nu relaties met meer correspondentbanken dan tien jaar geleden. Ruim de helft (64%) vindt dat ze er te veel hebben. Uit onze gesprekken met financiële instellingen valt op dat dit een reactie is op de risicoreductie van grote banken. Kleinere banken en NBFI’s dekken zich in tegen de impact hiervan door zelf hun risico’s te spreiden. Maar dat trekt wel een grote wissel op hun organisatie. Volgens ons onderzoek zijn de kosten van correspondentenbanken met 80 procent toegenomen voor kleinere banken en NBFI’s. Drie op de vier heeft klanten verloren vanwege de gebrekkige toegang tot correspondentenbanken met ongekend hoge tarieven.

Moeite met vinden correspondentbank

Veel organisaties die door hun bank de deur werden gewezen, kregen dit minder dan twee maanden van tevoren te horen. Een dergelijk korte opzegtermijn kan enorm schadelijke gevolgen hebben, zeker gezien de meeste respondenten ook aangaven dat ze de afgelopen tien jaar moeite hadden met het vinden van een correspondentbank die als hun partner kon optreden. Bedrijven die over minder relaties beschikken dan tien jaar geleden ondervonden vergelijkbare problemen met het aanbieden van internationale betalingen. Bovendien zijn de kosten hiervan gestegen.

Een aantal financiële instellingen waarmee we spraken heeft proactief het aantal bankrelaties gereduceerd. De helft deed dit uit kostenoverwegingen.

Een nieuwe aanpak

Het is tijd voor een oplossingen die de financiële inclusie van bedrijven en consumenten bevordert. Momenteel vindt minder dan de helft van de respondenten dat er goede alternatieven beschikbaar zijn voor traditionele grensoverschrijdende betalingen. 71 procent denkt dat een alternatieve oplossing de wereldeconomie ten goede zou komen.

Toegang tot grensoverschrijdende betalingen vraagt om een bank bovenin de keten met directe toegang tot het clearingsysteem. Dat is waar Banking Circle kan helpen. We nemen een taak op ons die maar weinig banken aandurven: investeren in de integratie van een uitgebreide reeks lokale clearing- en betalingsstelsels om een uniek netwerk van correspondentbanken te creëren.

Gemiste kansen door hoge risico’s

Het vermijden van een sector of regio met hoge risico’s, zoals grote banken dat doen, kan een quick win opleveren. De kans is echter groot dat financiële instellingen daarmee interessante klanten uitsluiten die de economie een belangrijke impuls kunnen geven. Zelfs opkomende markten met de hoogste risico’s kunnen klanten met een laag risico leveren. Door in zee te gaan met een externe partner zoals Banking Circle kunnen ook de kleinere banken en NBFI’s deze kans benutten.

Banken en NBFI’s kunnen hun zakelijke klanten veilige en betaalbare betalingen over de grens aanbieden en hen met clearingsystemen verbinden via de betalingsrails van Banking Circle. Op die manier zijn ze niet langer afhankelijk van het verouderde en dure traditionele netwerk van correspondentbanken.

Meer weten? Download de whitepaper: Big Bank De-Risking: The invisible threat to financial inclusion.