BNP Paribas IP Pensioendag: Macht aan het individu

“Power to the people,” was de boodschap van trendwatcher Farid Tabarki op de tweede BNP Paribas Investment Partners Pensioendag op 8 april 2014. Tabarki, in 2012-2013 gekroond tot trendwatcher van het jaar, wist de belangrijkste boodschap van de dag goed samen te vatten: we bewegen richting een decentraal klimaat waarin het individu steeds meer macht vergaart. Dat geldt niet alleen voor de reiswereld (hotels vs. AirBnB), investeringen (crowd funding) en de werkomgeving (Het Nieuwe Werken), maar ook voor de pensioensector.

Zoektocht naar nieuwe pensioenoplossing

Bedrijven zijn op zoek naar een nieuwe pensioenoplossing voor hun werknemers. Traditioneel is sprake van een systeem op basis van Defined Benefit, dat meestal 70% van het laatstverdiende salaris garandeert. In het verleden refereerden politici aan de Nederlandse pensioenomgeving als een “grijs pretpark” en “pensioenparadijs”. Inderdaad, de uitkeringen zijn royaal, maar de duurzaamheid van het stelsel is gebrekkig. De afgelopen paar jaar bleek het systeem inderdaad onhoudbaar. Sommige pensioenfondsen moesten de uitkeringen korten en de bijdragen werden verhoogd. De pensioenleeftijd stijgt van 65 naar 67 in 2024. Volgens Martin Pikaart, auteur van het boek “De Pensioenmythe”, is het een wonder – en eigenlijk puur geluk – dat het nog zo lang duurde eer het systeem uiteenviel. “Een pensioen is duur,” zei hij. “Die boodschap is niet voldoende gecommuniceerd.”

Momentum voor Defined Contribution

BNP Paribas fondsbeheerder Wouter Weijand signaleert grote problemen rond alle nieuwe regelgeving waar Nederlandse pensioenfondsen mee te maken hebben gekregen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld onze Duitse buren, moeten Nederlanders een flink bedrag sparen. Pensioenfondsen moeten elke maand verslag doen, wat betekent dat beleggingen in aandelen over het algemeen te risicovol zijn waardoor portefeuilles met name bestaan uit obligaties, met de bijbehorende lage rendementen. “De Nederlandse economie is leeggezogen door pensioenpremies,” zei hij. Weijand ziet in het huidige klimaat van lage rentes een goed moment om een systeem van Defined Contribution in te stellen. Pensioenbeleggers kunnen nu beleggen voor de lange termijn en het geld bij een hoge rente wellicht vastleggen. “Kan dit verhaal ook bij de DNB worden gehouden?” vraagt een van de ongeveer vijftig bezoekers, veelal afkomstig van verschillende pensioenfondsen, hoopvol na afloop van de presentatie.

Op maat gemaakte pensioenoplossing

Momenteel zijn Credit Suisse en Swiss Re bezig met het opzetten van een OPPI waarmee bedrijven hun werknemers een op maat gemaakte pensioenoplossing kunnen bieden. Bart Kuijpers, Managing Partner bij Credit Suisse, lichtte tijdens het event alle voordelen van dit systeem toe. Belangrijke pluspunten zijn de lage kosten en de verhoogde mobiliteit als werknemers bij een ander bedrijf gaan werken. De oplossing vraagt wel wat inspanning van werkgevers, die de deelnemers goed moeten informeren over de mogelijkheden en risico’s.

Nederland is vergeten te renoveren

Gelukkig besteden jongere generaties beduidend meer aandacht aan hun financiële planning, merkte Michael Visser, onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg, op. Hij vindt dat er in beginsel niks mis is met het Nederlandse stelsel, “alleen zijn we vergeten het te renoveren”. De Pensioenfederatie zag zich gedwongen te concluderen dat een automonteur in Chili tegenwoordig een beter pensioen ontvangt dan zijn Nederlandse collega… Nederlandse politici doen er te lang over om de benodigde veranderingen door te voeren, terwijl de jeugd – bijvoorbeeld in vakbonden – al levensvatbare initiatieven heeft voorgesteld.

Keuzemogelijkheden belangrijk

Volgens moderator Annemarie van Gaal, ondernemer, investeerder, auteur en TV-persoonlijkheid, is het belangrijk dat Nederlanders meer keuzemogelijkheden krijgen wat betreft hun pensioen en dat ze hierover goed worden geïnformeerd. En daar ligt een taak voor ons allemaal: aangezien Nederland traditioneel gezien een verzorgingsstaat is, zijn mensen niet gewend zelf hun financiële toekomst in handen te nemen. De wereld verandert snel en nu is het moment om ook hier de nodige veranderingen door te voeren.