Europese betalingen – de belangrijkste trends en ontwikkelingen

03 februari 2023 Banken.nl 10 min. leestijd
Meer nieuws over

Van cryptocrashes tot e-commerce booms en alternatieve betalingen tot mobiele identiteit, de wereld om ons heen verandert snel, vooral als het gaat om het betalingsverkeer. Disruptie is de drijvende kracht achter innovatie en zal de komende tijd veel gevolgen hebben op ons betalingsverkeer.

In Europa zijn grotere banken en betalingsdienstaanbieders al minstens tien jaar serieus bezig met hun digitaliseringsprojecten waardoor zij zich beter hebben kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Anderen daarentegen werden afgeremd door een gebrek aan vraag, middelen of dynamiek, en worden nu geconfronteerd met het vooruitzicht dat zij gedwongen worden te veranderen, hetzij door wetgeving zoals PSD3, hetzij door de veranderende eisen van digital-first retail.

Dit jaar, met een krappere economische markt, dreigende regelgeving en meer druk op bedrijven om betalingen naadloos, flexibel en veilig - en niet te vergeten winstgevend - te laten verlopen, kijken we naar de belangrijkste trends waarvan we verwachten dat ze het komende jaar het verschil zullen maken en hoe dit het landschap in de toekomst zal vormgeven.   

Guido Vermeent, CEO Payconiq International

Mobiele identiteit & veiligheid worden een kernonderdeel van betalings-UX & concurrentie

Veiligheid en identiteit zijn altijd een belangrijk element geweest om financiële transacties mogelijk te maken, maar door de opkomst van e-commerce is fraudebeheer steeds belangrijker geworden. Omdat toezichthouders, consumenten en partners aanbieders extra onder druk zetten, zal er in 2023 meer aandacht komen voor beveiliging als CX-zorgpunt.

Naarmate het volume van digitale transacties toeneemt, moeten organisaties strengere controles binnen hun processen invoeren - een verschuiving die waarschijnlijk zal worden versneld met de komst van PSD3 in 2023, waardoor nieuwe beveiligingsmaatstaven voor betalingsproviders worden toegevoegd.

De uitdaging is hoe je end-to-end beveiliging kunt garanderen en toch kunt voldoen aan de verwachtingen van de klant voor een naadloze digitale ervaring. Bedrijven die deze twee effectief tegen elkaar kunnen afwegen, hebben een kans om hun diensten te differentiëren in een steeds concurrerender markt.

Een oplossing voor dit probleem is de integratie van mobiele en digitale identiteit in het betalingsproces. Door biometrische methoden zoals gezichtsherkenning of het scannen van vingerafdrukken te integreren, kunnen bedrijven een veilige en klantgerichte ervaring bieden. De vraag blijft echter wie de eigenaar wordt van en controle heeft over deze digitale identiteit - de bank, de uitgever, de handelaar of de aanbieder van betalingsdiensten.

Het valt ook nog te bezien hoe de veiligheid over de grenzen heen zal worden beheerd en hoe de toegang tot en uitwisseling van gegevens tussen landen zal worden beheerd. Binnenlandse betalingssystemen zullen toegang moeten hebben tot internationale rails en verbindingen om de nodige gegevens te verkrijgen en te analyseren om fraude op grote schaal te beheren, samen met de ontwikkeling van veilige digitale omgevingen om de veiligheid tussen app-aanbieders, handelaren en instellingen te beheren.

De markt zal de grenzen van het betalingsprotectionisme inzien

Naarmate de monetisatie van betalingen complexer en uitdagender is geworden, hebben bedrijven verschillende manieren overwogen om het probleem op te lossen. Sommige hebben zich opengesteld voor geïntegreerde diensten, terwijl andere hun systemen hebben gesloten om de kosten te beheersen. 2023 kan de grenzen van deze laatste aanpak laten zien.

Het aanhoudende marktaandeel van kaarten is al jaren een probleem voor bedrijven, met hoge kosten en een complex en in sommige gebieden verouderd ecosysteem voor belanghebbenden tot gevolg. Gesloten betalingssystemen - waarbij de betalingsmethoden deel uitmaken van het systeem zelf - zijn nu een populaire oplossing, waarbij meer dan de helft van de Britse en Amerikaanse betalingsteams tegen 2022 hun eigen systeem willen opzetten.

Dit weerspiegelt ook de manier waarop gegevens een steeds waardevoller goed worden bij betalingen. Naarmate betalingen verder in de digitale wereld worden geïntegreerd, kunnen aanbieders betalingsinformatie en -geschiedenis van klanten gebruiken om onderling verbonden ervaringen aan te bieden, loyaliteitsprogramma's te richten en hun back-endtraject te stroomlijnen. Maar hoewel closed loop-oplossingen merken helpen hun kosten te beheersen, zijn er op lange termijn kosten voor de consument - het beheer van meerdere betalingsmethoden, het onvermogen om van aanbieder te veranderen en een beperkte holistische waarde.

Het alternatief - waarop wij ons bedrijf hebben gebouwd - is een geïntegreerde, open benadering, gebaseerd op betalingen van rekening tot rekening in een verbonden ecosysteem. Consumenten hebben A2A omarmd: 81% van de mensen in de EU zegt "waarschijnlijk" in de toekomst een A2A-betaling te zullen doen. Maar om deze toekomst volledig te benutten, moeten de belanghebbenden hun technische, gegevens- en beveiligingsoplossingen beter op elkaar afstemmen.

Consumentenbetalingen zullen steeds verder afstaan van kaarten

Een van de belangrijkste trends van de afgelopen jaren, naast de opkomst van de onlinehandel, is het afstappen van kaarten als het enige betaalmiddel. Financiële instellingen, handelaren en betalingsdienstaanbieders zullen hun huidige acceptatie moeten diversifiëren en meer betalingsmethoden mogelijk moeten maken om concurrerend te blijven.

Kaarten zijn niet ontworpen voor de online wereld en gaan gepaard met hoge kosten, acceptatieproblemen en een verhoogd frauderisico. Deze problemen maken andere betaalmethoden handiger en zorgen voor de toegevoegde waarde van extra functies. De Europese realtime betalingsregeling bereikt vandaag 85% van de bankklanten in SEPA en verwerkt gemiddeld meer dan twee miljoen Instant Payment-transacties ter waarde van 1,5 miljard euro per dag - en de volumes blijven jaarlijks met tot 50% toenemen. We hebben hetzelfde gezien in ons eigen werk met Europese betalingsbedrijven waar Payconiq nu meer dan 4 miljoen transacties per dag verwerkt op rekening-naar-rekening basis - met inbegrip van een piek van 6,5 miljoen op Black Friday.

Voor banken, handelaren en PSP's zal dit de behoefte aan meer flexibiliteit stimuleren, door betalingssystemen te creëren die kunnen inspelen op een breed scala aan gebruikssituaties, afhankelijk van het type klant, de locatie en de behoefte.

Wetgevings- en marktdruk dwingen tot meer samenwerking op betalingsgebied

Wetgevings- en marktdruk dwingen tot meer samenwerking in de betalingssector - terwijl gevestigde ondernemingen en fintechs zich in sterk verschillende posities bevinden, wat leidt tot nieuwe mogelijkheden voor samenwerking of consumptie.

In de Europese Unie streven betalingsharmonisatie-inspanningen zoals EMPSA naar een consistente digitale standaard in de hele regio. De meeste EU-banken zijn echter nog niet klaar voor betaaloplossingen van rekening tot rekening (A2A) en alleen de grotere banken kunnen deze functionaliteit aanbieden.

Ondertussen hebben de strengere economische omstandigheden en een afkeer van risico's fintechs in een meer precaire positie gebracht, waardoor ze meer openstaan voor overname door grotere instellingen. Dit kan leiden tot meer samenwerking of zelfs overnames in 2023, omdat banken hun technologische back-end willen versterken.

In de eerste helft van 2022 nam de wereldwijde activiteit op het gebied van fusies en overnames in de fintechsector sterk toe, met 591 geregistreerde deals doordat koopjesjagers op zoek gingen naar lagere prijzen, evenals in het crypto- en blockchainsegment.

In een krappere economische markt zal men zich opnieuw moeten concentreren op systeemefficiëntie, dienstverlening, retentie en efficiënte groei - allemaal via betalingssystemen die marge mogelijk maken en de klantervaring verbeteren. De integratie van nieuwe overnames zal ook nieuwe uitdagingen inhouden voor gevestigde bedrijven op technisch, cultureel en nalevingsvlak. Voor sommigen kunnen overnames de technische vooruitgang juist afremmen, en banken zouden beter gediend zijn met partnerschappen dan met overnames.

Hoe dan ook, naarmate de druk toeneemt, zullen we waarschijnlijk meer aandacht krijgen voor innovatie - hopelijk op basis van samenwerking en openheid in plaats van gesloten systemen.

Cryptoleiders zullen veranderen in infrastructuurbedrijven

Na een turbulent jaar van cryptocurrencies zou 2023 het jaar kunnen zijn dat cryptoleiders de belangrijke, zij het minder spannende, keuze maken om zich te richten op infrastructuur om de adoptie te stimuleren en de levensduur van hun activiteiten te waarborgen.

Met de recente cryptowinter en de volatiliteit van de handelsinkomsten zullen deze bedrijven meer geïntegreerd moeten worden in het traditionele financiële systeem om te overleven - iets waar toezichthouders in de VS en het VK al op aandringen in de nasleep van spraakmakende mislukkingen in 2022.     

Wereldwijde investeringen in cryptocurrency-bedrijven trokken zich in de eerste helft van 2022 terug tot $ 14,2 miljard van een recordbedrag van $ 32,1 miljard vorig jaar, een vertraging die waarschijnlijk zal aanhouden na de gebeurtenissen in de tweede helft. Investeerders hebben echter nog steeds interesse getoond in blockchain-infrastructuurprojecten, met name die waarbij blockchain wordt gebruikt om financiële technologie bij te werken.

Naarmate deze instrumenten meer ingebed raken naast bestaande financiële systemen, zullen betalingsaanbieders efficiënte manieren moeten vinden om deze diensten in te zetten en te benutten voor consumenten- of operationele verbetering. Concepten zoals op blockchain gebaseerde digitale ID-systemen, grensoverschrijdende P2P-betalingen en hybride digitaal activabeheer zullen mogelijkheden creëren voor flexibelere, hybride financiële systemen die gebruikers meer transparantie bieden, maar van financiële instellingen meer back-end raffinement zullen vergen.

Een jaar van verandering in het verschiet    

De veranderende eisen die aan betalingen worden gesteld, veranderen de markt al voor onze ogen en 2023 zou wel eens het jaar kunnen zijn waarin we een sterke verschuiving in de strategie van gevestigde instellingen zien.

De eerste aanwijzingen zijn dat een herziene Payment Services Directive 3 (PSD3) of SPAA (SEPA Payments Account Access) erkennen dat er behoefte is aan een laag van consumentgerichte diensten bovenop de PSD-kern-API's nu consumenten meer van hun betalingen gaan verwachten. Deze overgang naar flexibele diensten kan voor banken geld opleveren en de sector de broodnodige standaardisering bezorgen, maar het echte effect zal afhangen van de manier waarop het wordt uitgevoerd.

Nieuwe eisen op het gebied van infrastructuur zullen banken confronteren met de noodzaak om de manier waarop zij retailbetalingen faciliteren te veranderen. Als de implementatie van deze nieuwe diensten optioneel is, creëert dit echter onzekerheid voor consumenten over welke banken welke diensten zullen aanbieden, waardoor een betaalmarkt met twee lagen ontstaat. Ondertussen krijgen fintechs die deze functionaliteit aanbieden de kans om nieuwe klanten te werven, hetzij van, hetzij in samenwerking met bestaande instellingen.

Betalingsbedrijven die ervoor kiezen om dit model te omarmen, krijgen de kans om extra inkomstenstromen toe te voegen, diensten voor retentiebeheer (waaronder beveiliging en verificatie door derden) en hun eenheidsefficiëntie op betalingen te verhogen. Deze instellingen krijgen de kans om op meerdere fronten een concurrentievoordeel op lange termijn op te bouwen - op voorwaarde dat zij systemen kunnen implementeren die de nodige connectiviteit bieden. Wij werken samen met toonaangevende aanbieders om hen voor te bereiden op een meer dynamische, verbonden betalingstoekomst, wat de markt ook brengt.

Een artikel van Guido Vermeent (CEO Payconiq International).