Nederlandse financiële instellingen staan er goed voor, ondanks toegenomen financiële risico’s
De hoge inflatie, oplopende rentes, de oorlog in Oekraïne en de mogelijkheid van een wereldwijd recessie – stellen dat we ons in een turbulente financiële periode bevinden is een understatement te noemen. Desondanks staan de Nederlandse financiële instellingen er goed voor én beschikt men over gezonde buffers. Dat blijkt uit het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) van De Nederlandsche Bank.
"De inflatie is hoog en de rente loopt op, terwijl de economische groei afneemt. Dat is een mix van factoren die we sinds de jaren zeventig niet in deze mate hebben gezien”, legt DNB-president Klaas Knot uit. We staan er beter voor dan toen en ik heb vertrouwen in de weerbaarheid van onze financiële sector, maar deze combinatie van ongunstige ontwikkelingen vergroot onmiskenbaar de financiële stabiliteitsrisico’s.’’
In het OFS omschrijft DNB de stabiliteitsrisico’s voor de financiële sector. De DNB-economen stellen dat – ten opzichte van het vorige OFS van eind mei – de risico’s verder zijn toegenomen. Kwetsbaarheden die zich in een lange periode van lage rente hebben opgebouwd, zouden nu aan de oppervlakte gekomen zijn.
Huishoudens, bedrijven en overheden met hoge schulden kunnen bij verder stijgende rentes en achterblijvende inkomensgroei in de problemen komen. Daarnaast kan een plotse verandering in de marktverwachtingen leiden tot schoksgewijze correcties op financiële markten.
Terughoudend zijn met dividenduitkering
Hoewel banken volgens de economen ook kunnen profiteren van de hogere rentes, moeten ze bovenal rekening houden met toenemende verliezen op uitstaande leningen, bijvoorbeeld aan energie-intensieve bedrijfssectoren.
De toezichthouder concludeert logischerwijs dan ook dat het van belang is om het kapitaalniveau op peil te houden. Banken ontvangen niet alleen het advies om hun buffers zoveel mogelijk boven de wettelijke vereisten in stand te houden, maar ook om terughoudend te zijn met de uitkering van dividend en met de inkoop van de eigen aandelen.
Daarnaast geldt voor banken sinds begin dit jaar een ondergrens voor de risicoweging van hypotheken op hun balans. Vanwege de aanhoudende systeemrisico’s op de woningmarkt heeft DNB besloten die ondergrens met twee jaar te verlengen, tot 1 december 2024.
Goede uitgangspositie
Tegenover de toegenomen risico’s staat echter een sterke uitgangspositie van de Nederlandse financiële sector. DNB schrijft dat de financiële instellingen – mede door de ruimte steunmaatregelen van de overheid en het beleid van de Europese Centrale Bank – goed door de coronacrisis zijn gekomen.
“De kapitaalpositie van banken, de solvabiliteit van verzekeraars en de dekkingsgraad van pensioenfondsen is stabiel gebleven of in de afgelopen maanden zelfs verbeterd. Ook een stresstest in dit OFS, waarbij wordt uitgegaan van aanhoudend hoge inflatie en een verdere stijging van de rente, toont de weerbaarheid van de bankensector.”
De DNB-economen hebben berekend dat in het stresstestscenario de kredietverliezen oplopen tot bijna €23 miljard. De kapitaalratio van Nederlandse banken daalt in dat scenario in de periode tot eind 2024 gemiddeld met 2,7 procentpunt, maar zit daarmee nog ruim boven de wettelijk minimumvereisten.
“De huidige kapitaalpositie geeft banken een goede uitgangspositie om de verliezen in het stress-scenario te absorberen, zonder dat de kredietverlening aan huishoudens en bedrijven in de knel komt”, aldus de toezichthouder.
