ABN AMRO zet stappen in online veiligheid dankzij quantumtechnologie

Samen met onderzoekscentrum QuTech (een samenwerkingsverband van TNO en TU Delft) en TNO Space, werkt ABN AMRO aan een nieuwe vorm van online beveiliging, namelijk Quantum Key Distribution (QKD).

Het concept QKD bevordert digitale veiligheid via de mogelijkheid van instant veranderende encryptiesleutels. Zodra de versleuteling onderwerp is van een aanval transformeert deze, waardoor succesvolle aanvallen extreem moeilijk, zo niet onmogelijk worden. 

Het kraken van codes is al ongeveer zo oud als het gebruik van geschreven taal. Zelfs de oude Egyptenaren bedienden zich er al van. Door de millennia heen is het een constant kat-en-muisspel gebleken, waarbij het voordeel beurtelings bij encryptie en bij decryptie lag en alles in het werk werd gesteld om de tegenpartij niet te laten merken dat deze eigenlijk al in het nadeel was. Wie mobiel bankiert staat er niet bij stil dat op de achtergrond complexe encryptiesystemen ervoor zorgen dat de informatie vertrouwelijk blijft. Maar criminelen zitten ook niet stil en blijven hun aanvalsmethodes aanscherpen. 

Supercomputer

Net als bijna al het andere is decryptie steeds meer een computertaak geworden. De kracht van computers zit hem in oneindig veel proberen, wat mogelijk is dankzij de repeterende kracht van deze machines. Toch zijn ook hun mogelijkheden gelimiteerd. Daarom wordt er gewerkt aan quantumcomputers. Quantumcomputers vormen een nieuw soort supercomputers die vele malen sneller werken dan conventionele computers bij de mensen thuis. De processor van een quantumcomputer kan in één keer - parallel - dezelfde berekeningen uitvoeren over een zeer grote hoeveelheid data. Uitermate nuttig bij decryptie. Een nadeel is wel dat ze slechts inzetbaar zijn op zeer specifieke taken. Het zijn feitelijk hele autistische computers. 

Zo beschreven lijkt quantumtechnologie eerder een dreiging voor online bankieren, maar zoals wel vaker ligt in een dreiging ook weer een kans. ABN AMRO, Qutech (een samenwerking tussen TU Delft en TNO) en TNO Space and Scientific Instrumentation, werken namelijk aan de zogeheten Quantum Key Distribution (QKD). De quantumverbinding wordt tot stand gebracht door lasercommunicatie via bestaande glasvezelverbindingen (zoals al eerder door wetenschappers van QuTech is gedaan) én door de lucht (free space), via een methode die is ontwikkeld door TNO Space and Scientific Instrumentation.

Met behulp van quantumdistributie ontstaan zelf-veranderende encryptiesleutels. Zodra een versleuteling een aanval bemerkt kan deze zichzelf veranderen als ware het een kameleon. In essentie kan de aanvaller van voren af aan beginnen omdat de sleutel mogelijk verborgen ligt ergens in alle voorgaande pogingen. Het is een buitengewoon complexe manier van versleutelen, maar wel eentje die potentieel baanbrekend is. Het kraken van communicatieverbindingen met QKD wordt voor bijna onmogelijk gehouden. Bijna, want zelden blijkt iets volledig waterdicht.

Eind 2020

ABN AMRO stelt dat deze manier van versleuteling essentieel is voor de toekomst, die alleen maar nog digitaler zal worden. QuTech, TNO Space en ABN AMRO verwachten eind 2020 een demonstratie te kunnen geven van een fundamenteel veilige data verbinding waarbij de quantumcommunicatie zowel over glasfiber als via de lucht gaat.