Banken behouden marktaandeel in verstrekking hypotheken

Zo’n tweederde van alle verstrekte hypotheken in de afgelopen jaren zijn door banken gefinancierd. De rest van de taart komt voor rekening van een diverse groep van verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen. Die verhoudingen zijn sinds 2016 nauwelijks veranderd blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB).

In de periode tussen 2013 en 2016 verloren banken gestaag marktaandeel op het gebied van hypotheekverstrekking. Dat had mede te maken met toenemende kapitaaleisen waar banken sinds de crisis aan moesten gaan voldoen. Voor verzekeraars en pensioenfondsen golden (en gelden) andere eisen op het gebied van kapitaalbuffers, waardoor zij over een langere termijn een lagere rente kunnen aanbieden. In die jaren hebben niet-banken marktaandeel afgesnoept van banken.

Voor de goede orde, onder de term hypotheken vallen zowel nieuwe hypotheken als oversluitingen. De afgelopen drie jaar zijn de verhoudingen tussen banken en niet-banken slechts mondjesmaat veranderd. Daarmee wordt een trend van afnemend marktaandeel van banken in hypotheekverstrekking stopgezet. Volgens DNB komt dit onder meer doordat banken zich weer actiever op de markt zijn gaan storten, in vergelijking met eerder genoemde periode 2013-2016.

Het aandeel van banken in hypotheek met middellange rentevaste (15-20 jaar) periodes nam zelfs toe van 33% naar 45%. Waar de hypotheekverstrekking door verzekeraars stevig groeide in de eerste helft van het decennium maken die nu enigszins pas op de plaats. DNB geeft aan dat er steeds minder ruimte is voor verzekeraars om te groeien.

Hoewel banken dus weer wat meer momentum hebben ten opzichte van niet-banken, ziet deze laatste groep de totaal uitstaande hypotheekwaarde in 2018 toenemen met 10% ten opzichte van 2016. De totaal uitstaande waarde van niet-banken is medio 2018 €146 miljard. Dat komt vooral door een flinke toename in het totaal aantal verstrekte hypotheken, wat weer een gevolg is van de huizenmarkt die in die jaren goed op dreef was.

Vissen in dezelfde vijver

Uit de gegevens van DNB blijken er soms opmerkelijke verschillen te zitten in hypotheken die verstrekt worden door banken vergeleken met niet-banken. Tegelijk haast DNB zich erbij te vermelden dat de verschillen kleiner worden. Een korte opsomming: rentevaste periodes bij niet-banken liggen op 16 jaar tegenover 12 jaar bij banken, de loan-to-value ratio ligt bij niet-banken in 62% van de gevallen boven de 90%, bij banken in 49% van de verstrekte hypotheken, niet-banken verstrekken vaker hypotheken met NHG. Die verschillen zijn de laatste jaren dus afgenomen. Volgens DNB vissen banken en niet-banken in toenemende mate in dezelfde vijver.