De aanpak van witwassen is cruciaal bij het voorkomen en bestrijden van criminaliteit. In het toezicht op en onderhouden van een schoon financieel stelsel speelt de financiële sector een essentiële rol. Dat de aanpak op een aantal punten voor verbetering vatbaar is, erkent Minister Kaag in een brief aan de Tweede Kamer over de voortgang van de beleidsagenda aanpak witwassen.
In de brief stelt Kaag dat de aanpak van witwassen in Nederland “een positieve ontwikkeling” heeft doorgemaakt en dat de basis goed op orde is, waarbij de risicogebaseerde aanpak het uitgangspunt is om witwassen te voorkomen onder het motto ‘streng waar nodig, ruimte waar mogelijk’.
Deze risicogebaseerde aanpak betekent dat de meeste inzet en aandacht moet uitgaan naar de grootste witwasrisico’s en dat bij lage witwasrisico’s minder of geen maatregelen vereist zijn. De uitgangspunten zijn neergelegd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Het kabinet maakt zich in de beleidsagenda sterk voor een goede toepassing van de aanpak, wat moet leiden tot een “doelmatigere en effectievere aanpak van witwassen”.
Moeilijk bankrekening te openen
De minister constateert dat de toepassing van de aanpak “beter kan”, zoals ook blijkt uit een van de conclusies van de Nederlandsche Bank (DNB) in haar rapport ‘Van Herstel naar Balans’.
“Ik zie zelf ook dat de aanpak van witwassen in de praktijk op sommige punten doorschiet”, aldus Kaag. Ze constateert dat er sectoren zijn die moeilijk aan een bankrekening kunnen komen, wat “niet wenselijk” is omdat een bankrekening essentieel is om “mee te kunnen draaien in de maatschappij”.
Ze noemt in dit verband onder andere autohandelaren, verenigingen en stichtingen, en sekswerkers, die vaak geweigerd worden door banken. Kaag wil samen met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), relevante brancheorganisaties en DNB werken aan doelgerichte oplossingen: “Ik ga de komende periode verder met het identificeren en implementeren van oplossingsrichtingen.”
Behoefte aan duidelijkheid en voorlichting
Ook regelgeving is een belangrijk punt van aandacht in de brief. Uit gesprekken met poortwachters en toezichthouders blijkt behoefte aan meer duidelijkheid en voorlichting over de noodzaak en inhoud van regelgeving. Volgens de minister zorgen onduidelijkheden voor minder draagvlak onder de poortwachters om regelgeving goed toe te passen. “Dit is zowel voor de poortwachter als voor de klanten onwenselijk.”
Kaag wil via voorlichting bijdragen aan verduidelijking van de regelgeving. Daarbij gaat het haar met name om voorlichting aan niet-financiële instellingen en kleine instellingen. Daarnaast vindt ze voorlichting richting burgers van belang. “Burgers moeten beter weten welke informatie ze aan moeten leveren aan poortwachters als die daar om vragen in het kader van de aanpak van witwassen.”
De minister benadrukt in haar brief ten slotte dat een goede toepassing van de risicogebaseerde aanpak het uitgangspunt zal blijven bij de uitwerking van de vervolgacties. “Dit moet er enerzijds toe leiden dat witwassen effectiever wordt voorkomen en bestreden, terwijl anderzijds de ongewenste effecten van poortwachters en hun klanten worden beperkt.”
Aan het eind van het jaar stuurt de minister de Kamer een volgende voortgangsbrief.
Meer AML-gerelateerd nieuws is te vinden op de AML-themapagina van banken.nl.