De AFM maakt voor het eerst gebruik van zijn productinterventiebevoegdheid onder MiFID II. De toezichthouder verbiedt per direct de lancering, verspreiding en verkoop aan retailbeleggers van binaire opties. Gelijktijdig stelt de AFM voor ‘contracts for difference’ (CFD) beperkingen in. De maatregelen gelden voor beleggingsinstellingen in Nederland en instellingen uit een ander EU-land die in Nederland actief zijn.
Sinds de invoering van MiFID II in begin 2018 hebben nationale toezichthouders de bevoegdheid om bepaalde belegginsproducten te verbieden dan wel beperkingen op te leggen. Het is voor het eerst dat de AFM hiervan gebruik maakt. De toezichthouder verbiedt beleggingsinstellingen binaire opties op de markt te brengen, te verspreiden en te verkopen aan retailbeleggers, of wel niet-professionele beleggers.
Kop-of-munt-weddenschap
Het woord binair zegt het eigenlijk al, het is het één of het ander. Het is winst of verlies. “Binaire opties hebben meer gelijkenis met een kansspel dan met een belegging. Het kopen van een binaire optie is te vergelijken met een kop-of-munt-weddenschap”, legt Steven Hu uit, toezichthouder Lenen, Sparen en Retailbeleggen. “Kop: u verliest 1 euro. Munt: u wint 90 cent. Ik verwacht dat weinig mensen dit een aantrekkelijke weddenschap vinden. Toch zijn er duizenden mensen in Nederland die binaire opties kochten, vaak via het internet.”
Die mensen werden mede getrokken door de lage instapdrempels. Volgens de AFM kwam een groot deel echter van een koude kermis thuis. Hu stelt dat consumenten die een gokje willen wagen dat beter in het casino kunnen doen. Consumenten die daarvoor kiezen doen dat bewust om te gokken en bovendien let men op gokverslaving. Iets wat thuis achter de computer niet het geval is, los van misschien een waarschuwing die in het beeld verschijnt maar eenvoudig weg te klikken is.
Naast binaire opties zet de AFM ook CFD’s op de zwarte lijst, althans voor wat betreft zeer speculatieve CFD’s. Specifiek de varianten met hoge hefbomen worden beschouwd als risicovol. Het is beleggingsinstellingen in Nederland niet langer toegestaan om deze te verkopen aan niet-professionele beleggers.
Onbepaalde tijd
Dergelijke risicovolle financiële producten waren de toezichthouder al langere tijd een doorn in het oog. Voorheen waren er echter onvoldoende adequate mogelijkheden om paal en perk te stellen. De invoering van MiFID II (en MiFIR) heeft dit veranderd. Sindsdien beschikken nationale toezichthouders over productinterventiebevoegdheid, waar nu dus voor het eerst effectief gebruik van wordt gemaakt. De maatregelen met betrekking tot binaire opties en risicovolle CFD’s gelden voor onbepaalde tijd.