“Een nieuwe balans. Naar een dienstbare, stabiele en competitieve bankensector”. Zo luidt de nieuwe visie van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) waarmee de kersverse voorzitter het land in gaat. Maak kennis met Chris Buijink, een man met een missie.
Een recent door KPMG uitgevoerd onderzoek ‘Herstel van vertrouwen binnen de bancaire sector’ bevestigt dat het vertrouwen van consumenten in banken nog steeds niet terug is. De Nederlandse bankensector heeft weliswaar gezocht naar een nieuwe positionering in een veranderende wereld, maar moet de vruchten daarvan nog plukken. Inmiddels is de Code Banken gepresenteerd en geadapteerd door banken. Veel van wat er in de code is afgesproken is al uitgevoerd, aldus Chris Buijink. Consumenten ervaren dat echter nog niet zo, blijkt uit het KPMG-onderzoek. De Commissie bepleit naast aanpassing van de Code ‘een meer open opstelling van banken. Het is vooral met die dialoog dat vertrouwen kan worden herwonnen.
Luisteren en in gesprek gaan
Er is dus werk aan de winkel. Chris Buijink: “We zoeken naar een nieuwe balans. We willen een stabiele, betrouwbare en gezonde bankensector zijn. Een sector die dienstbaar, fair en transparant is.” De nieuwe visie, ‘Een nieuwe balans’, wordt toegelicht aan de hand van voor de NVB belangrijke thema’s: belang van de klant; financiering van het bedrijfsleven en de publieke sector; (internationaal) toezicht en regelgeving; discussies over de gewenste structuur van banken. Chris Buijink: “We willen laten zien wat onze ambities zijn en daarover in gesprek gaan met stakeholders: klanten, bedrijven, overheid, maatschappelijke organisaties. Niet alleen zenden, maar vooral ook luisteren. Wat verwachten jullie van ons, wat kunnen we nog beter doen? Ook om te laten zien: hier zijn we concreet mee bezig.
Investeren in relatie met samenleving
Ter illustratie beschrijft hij hoe tijdens een bijeenkomst van 17 kleinere banken op de ochtend van het interview het thema klantbelang centraal stond. “Hoe kunnen we dat klantbelang nóg centraler stellen, welke voorbeelden kunnen we gebruiken en vooral: hoe brengen we dat over het voetlicht, niet alleen als individuele banken, maar ook als sector.” Mark Straub stipt het grote belang van communicatie aan. Hij vraagt: “Begrijpen klanten eigenlijk wel wat er is gebeurd in de sector en hoe communiceert de NVB daarover met de eindklant?” Chris Buijink: “Dat is een worsteling voor de sector. We zijn ons daarvan bewust en willen daarom met kracht investeren in de relatie met de samenleving. Als sector gaan we in de tweede helft van 2013 op pad en in gesprek en ik wil daar ook zelf een rol in spelen. Wij gaan dit doen op basis van het document ‘Een nieuwe balans: Naar een dienstbare, stabiele en competitieve bankensector’.
Zuurstof voor de samenleving
In zijn vorige functie was Buijink Secretaris-Generaal van het ministerie van Economische Zaken. Wat heeft hem doen besluiten om voor deze uitdaging te kiezen? “Mijn antwoord aan al die mensen die mij gevraagd hebben waarom ik voor deze functie gekozen heb, luidt: omdat banken er zo ongelofelijk toe doen, voor ons allemaal. Banken verschaffen zuurstof aan de samenleving, voor de opbouw van levens, voor de ontplooiing van mensen. Voor de financiering van bedrijven en het realiseren van ambities van bedrijven. Daaraan wil ik een bijdrage leveren. Dat motiveert mij enorm.”
Maatschappelijke bijdrage
Een belangrijk punt bij het aanvaarden van deze functie was “de bereidheid en de wil bij de bestuursvoorzitters van de grote banken om met hem in het NVB- bestuur plaats te nemen”. Buijink: “We treden gezamenlijk naar buiten.” Hij bespeurt een duidelijke cultuuromslag bij de banken. “Wat ik vanochtend tijdens de meeting met de kleinere banken heb ervaren is hoe er wordt geïnvesteerd in relatiegericht bankieren. Die verschuiving van transactiegericht naar relatiegericht is nu gaande.” Hij vindt dat van de bankensector een bijdrage aan het publieke domein verwacht mag worden. “Voor welke maatschappelijke uitdagingen staan we? Zijn we straks als de economie weer aantrekt in staat om zuurstof te geven? Kunnen we een bijdrage leveren aan de problematiek rond de financiering van het MKB? We zijn als sector ook betrokken bij de onderhandelingen over het nationaal energieakkoord. We willen meedenken en meewerken aan oplossingen.”
Nieuwe code
Bovenaan zijn agenda staat het uitdragen van de nieuwe visie. “We gaan best practices bespreken binnen de banken en met hun klanten en elkaar daar zonodig op aanspreken.” Een van zijn agendapunten is het uitwerken van een nieuwe code in de komende maanden, die voortvloeit uit een aanbeveling van de Monitoring Commissie Code Banken. “Naast regels voor goede governance en adequaat risicomanagement zal de nieuwe code worden aangevuld met gemeenschappelijke waarden, gedragsregels en tuchtrecht. Banken benadrukken hiermee hun maatschappelijke rol en sluiten aan bij wat de samenleving van banken verwacht.” De vernieuwde Code Banken moet per 1 januari 2014 klaar zijn en het tuchtrecht gaat per 1 januari 2015 voor alle bankiers gelden.
Beloningsbeleid
Het KPMG-onderzoek laat zien dat het onderwerp ‘bonussen’ hoog op de ‘irritatielijst’ van klanten prijkt. Mark Straub: “Wat kunnen banken op dit punt doen om het klantvertrouwen te herstellen?” Chris Buijink: “Het beloningsbeleid staat hoog op onze agenda. De Nederlandse banken hebben al in 2009 afgesproken dat we maximaal 100% van het jaarsalaris als bonus willen hanteren. Het regeerakkoord wil naar maximaal 20%, dus de discussie is nog niet afgerond. Maar één ding is helder wat de bonussen betreft: het wordt niet meer zoals het was, en ik denk dat dit goed is.”
De sector in 2020
Mark Straub: “Er gaan stemmen op om het nutskarakter van banken te versterken ten opzichte van een eerdere focus op rendement. Gaat het bankenlandschap veranderen?” Chris Buijink: “Ik denk dat het van belang is dat we in ons land dienstbare, stabiele en competitieve universele banken én nichespelers hebben. Een bankwezen dat binnen- en buitenlands opererende bedrijven kan ondersteunen in een Europees level playing field. Waarin Nederlandse banken erkend en herkend zullen worden in de ambitie die wij als NVB uitgesproken hebben. We zijn dus benieuwd naar de uitkomsten van het KPMG- onderzoek in 2021!” Tot slot: “We hebben wat terug te winnen aan vertrouwen. Dat vraagt om bescheidenheid, hard werken en naar buiten treden. Ook via social media.”
Een interview van Mark Straub, Director KPMG, met Chris Buijink, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Dit artikel is eerder geplaatst in de Financial Services Update Magazine van KPMG (#14 2013).