RB: Verkeerde strategische keuzes oorzaak crisis

De ware oorzaak van een bedrijfscrisis zit in verkeerde strategische keuzes en niet in economische omstandigheden. Wanneer de mogelijkheden van een bedrijf en wat men ervan verwacht niet op elkaar aansluiten, verandert het bedrijfsmodel in een Trojaans Paard. Dat is de hoofdboodschap van het boek ‘Trojan Horses of Decline’ van René Seyger, partner bij Roland Berger. Seyger onderzocht voor het boek 32 Nederlandse bedrijven op de oorzaak van de bedrijfscrisis die zij doorgemaakt hebben.

Ondernemers wijten een crisis in hun bedrijf vaak aan externe of economische omstandigheden, zo stelt René Seyger, auteur van het boek en partner bij Roland Berger in Nederland.. “Dit is een logische, maar onterechte reactie die we in het huidige klimaat vaak tegenkomen. Economische stagnatie en recessies komen in cycli. Zwaarder weer kan natuurlijk de aanleiding zijn voor de terugval van een bedrijf, maar is nooit de ware oorsprong hiervan,” aldus de auteur. “De oorzaak ligt in de strategische keuzes die ieder bedrijf moet maken, waarbij een verkeerde keuze of het uitblijven van een beslissing ongemerkt als een Trojaans Paard in het bedrijf kan sluipen.”

De Roland Berger adviseur schreef het boek omdat er volgens hem (te) weinig literatuur bestaat dat managers helpt met het identificeren van bedrijfsrisico’s die ontstaan vanuit de dynamiek van bedrijfsprocessen. . Seyger: "Het viel me op dat als je kijkt in CBS-statistieken, curatorenverslagen, rapporten van brancheverenigingen, dat je dat redelijk simpele lijstjes krijgt van oorzaken van bedrijfscrises, zoals mismanagement, fraude en gebrek aan informatie. Maar dat gaat voorbij aan de ingewikkelde dynamiek van bedrijfsprocessen".

Bedrijfsmodel vs. realiteit
Het boek stelt dat een bedrijf altijd voorbereid moet zijn op een crisis, ook in betere tijden. In tegenstelling tot economische ontwikkelingen is de eigen strategie wel iets waar men controle over kan hebben. Seyger: “Het is dan ook van groot belang dat bedrijven het eigen beleid grondig en frequent onder de loep nemen. Het voorkomen van terugval begint, net als succes, bij de strategie. Het bedrijfsmodel moet gebaseerd zijn op de werkelijke omgeving waarbinnen de organisatie opereert. Wanneer de mogelijkheden van een bedrijf en wat men ervan verwacht niet op elkaar aansluiten, verandert het model in een Trojaans Paard. Met alle beste bedoelingen kan de organisatie niet anders dan uiteindelijk de mist in gaan. Wanneer een crisis zich vervolgens aandient, kunnen radicale maatregelen vaak de symptomen verlichten, maar de ware oorzaak wordt niet aangepakt.”

Trojaanse Paarden
In het boek ‘Trojan Horses of Decline’ identificeert Seyger vier verschillende types Trojaanse Paarden:
1. Het verstrengelde Trojaanse Paard: een bedrijf dat fundamenteel verschillende activiteiten op dezelfde manier aanvliegt;
2. Het ‘out-of focus’ Trojaanse Paard: een bedrijf dat niet gericht is op waardecreatie;
3. Het onaangepaste Trojaanse Paard: een bedrijf dat zich niet aanpast aan markt-ontwikkelingen;
4. Het overbelaste Trojaanse Paard: een bedrijf dat sneller groeit dan het aankan

Daarbij stelt de auteur dat Trojaanse Paarden niet fataal hoeven te zijn. Bedrijven die het strategische proces regelmatig evalueren en herzien of deze nog parallel loopt met de realiteit, zijn in staat de paarden te herkennen, voordat deze een crisis binnen het bedrijf kunnen veroorzaken. “Om niet in de valkuilen te stappen, is het als ondernemer belangrijk je eigen tegenspraak te organiseren,” legt Seyger uit. “Zijn de eisen van onze klanten veranderd? Hebben we nieuwe projecten aangenomen die afwijken van wat we normaal doen? Wanneer onze inkomsten 20% lager uitvallen dan verwacht, kunnen we dan nog alle kosten dekken?”

Het boek ‘Trojan Horses of Decline’ kunt u bestellen op de website van Libris.