€360 miljoen boete voor Zweedse Swedbank om nalatigheid rond witwassen

Wederom een grote financiële instelling die in het beklaagdenbankje zit wegens het laten gebeuren van witwassen. Swedbank – een van de grootste spaarbanken van Zweden – moet €360 miljoen overmaken aan de nationale toezichthouder. De bank heeft zich te weinig ingespannen om witwassen tegen te gaan. Verdeeld over de Zweedse en de Baltische bedrijfsonderdelen is maar liefst €37 miljard aan transacties met een hoog risico op witwassen verwerkt. De vorig jaar vertrokken CEO Birgitte Bonnesen wordt haar vertrekvergoeding ontzegd. 

De Zweedse financiële toezichthouder Finansinspektionen (FI) heeft laten blijken dat het menens is en deelt een recordboete uit van 4 miljard Zweedse kronen, omgerekend ongeveer €360 miljoen. Meer dan de helft van de €37 miljard risicovolle transactie liep via de onderdelen van Swedbank in de Baltische staten. Daarbij zou het vooral zijn gegaan om Russisch crimineel geld. Het advocatenkantoor dat de kwestie onderzocht geeft in een rapport aan dat het niet kan vaststellen welk deel van de €37 miljard ook daadwerkelijk geld is dat is witgewassen. 

Ernstige tekortkomingen

Volgens de Finansinspektionen heeft de leiding van Swedbank ernstige tekortkomingen getoond in de periode dat de kwestie speelde, ruwweg van 2007 tot 2019. “Uit het onderzoek blijkt ook dat Swedbank herhaaldelijk informatie heeft achtergehouden voor de FI. Informatie die duidelijk aantoonde hoe groot de problemen waren. We beschouwen dat als bijzonder ernstig”, aldus FI-directeur Erik Thedéen. Ondanks de kennelijk beschikbare informatie deed het bestuur er weinig tot niets mee. 

De onderzoekers van advocatenkantoor Clifford Chance laten zich in niet mis te verstane woorden uit over de verantwoordelijke bestuurders. “Ze zijn in meer of mindere mate tekortgeschoten in hun functie om belangrijke wettelijke risico's en de risico's op reputatieschade voor de bank te herkennen en te managen.” De bevindingen worden onderschreven door de raad van commissarissen van Swedbank. 

Geen vertrekvergoeding ontslagen CEO

De uitkomsten van het tamelijk vernietigende onderzoeksrapport hebben in elk geval gevolgen voor Birgitte Bonnesen. De Deense zakenvrouw was tot in maart 2019 de topvrouw van Swedbank. Een dag nadat de Zweedse autoriteiten binnenvielen stapte zij op. De bank heeft besloten geen vertrekvergoeding uit te keren, die eerder wel overeengekomen was. Die vergoeding had een hoogte van omgerekend ruim €2,4 miljoen. Het is nog niet duidelijk of Bonnesen wel of niet tegen dat besluit bezwaar aan gaan tekenen. Mogelijk dat ze eieren voor haar geld kiest, want Swedbank zelf heeft besloten om verder geen juridisch proces tegen Bonnesen te beginnen. Tegen haar voorganger Michael Wolf wordt misschien nog wel een zaak aangespannen, daarover beraadt Swedbank zich nog. 

Hoewel hiermee de zaak in Zweden en in Estland voorlopig lijkt afgerond, kan het verhaal elders in de wereld nog wel een staartje krijgen. Een staartje dat vermoedelijk ook het nodige geld gaat kosten. Swedbank is namelijk nog onderwerp van onderzoek in de Verenigde Staten, wegens exact dezelfde vergrijpen waarvoor de bank nu beboet is.