ABN: Particuliere schulden remmen groei consumptie
Consumptieve uitgaven huishoudens daalden in derde kwartaal 2013 tot niveau midden 2004. Vaste lasten stegen sinds 2008 met 12% en beperken vrije bestedingsruimte. Economisch herstel is mede afhankelijk van aflossen particuliere schulden, aldus Mathijs Deguelle, Sector Econoom bij de ABN AMRO.
Minder uitgaven huishoudens door afgenomen bestedingsruimte
De consumptieve uitgaven van huishoudens zijn al een aantal jaren niet gestegen. Tussen 2000 en 2013 stegen de uitgaven cumulatief naar schatting met slechts 4,25%. Dat is beduidend minder dan de 10,5% voor de eurozone als geheel. Sinds midden 2008 zijn deze bestedingen zelfs afgenomen. Dit is ook merkbaar in de fors teruglopende retail verkopen in deze periode. De consumptieve uitgaven van huishoudens zijn volgens ABN AMRO teruggelopen doordat het reëel beschikbaar inkomen tussen 2008 en 2013 met ongeveer 6% is gedaald. Dat had te maken met lage loonstijgingen, ombuigingen door de overheid en pensioenmaatregelen. In het derde kwartaal van 2013 daalden de uitgaven zelfs tot het niveau van midden 2004.
Stijging vaste lasten beperkt ‘vrije’ bestedingen
Terwijl het beschikbaar inkomen is afgenomen, zijn de vaste lasten juist fors gestegen: sinds 2008 met naar schatting 12%. Dit drukt de overige (vrije) uitgaven van huishoudens en dat is het meest zichtbaar in de bestedingen aan duurzame goederen als kleding, consumentenelektronica en woninginrichting. Hoewel ABN AMRO denkt dat het beschikbaar inkomen in 2014 licht zal stijgen, zorgen hoge vaste lasten ervoor dat de vrije bestedingsruimte toch niet toeneemt. Omdat veel huishoudens eerst hun financiële positie willen verbeteren, zal er volgens ABN AMRO pas in 2015 ruimte komen voor een beginnend herstel van de uitgaven door huishoudens. Met een stijging van 0,3% zal dit herstel echter zeer bescheiden zijn. Ook in de retail is in 2015 ruimte voor een positieve volumeontwikkeling. Net als de huishoudelijke uitgaven zal deze volgens ABN AMRO bescheiden inzetten, met ongeveer 0,5%.
Aflossen particuliere schulden maakt weg vrij voor herstel consumptie
Steeds meer huishoudens willen een deel van hun schulden aflossen om zo het huishoudboekje op orde te brengen. Hierdoor wenden zij toch al schaarse middelen aan om schulden te reduceren, waardoor nog minder ruimte voor vrije bestedingen overblijft. ABN AMRO ziet de particuliere schuldenlast als grootste belemmering voor de groei van de consumptie.
