Sociale ondernemers hebben kapitaalbehoefte van €5 miljard

De circa 4.500 sociale ondernemingen in Nederland hebben op lange termijn een kapitaalbehoefte van tussen de €4,5 en €5 miljard. Dat blijkt uit een recent onderzoeksrapport van ABN AMRO. Impactinvesteerders, die zich momenteel vooral richten op bedrijven in de groeifase, zullen volgende bank meer lef moeten tonen om de groei van de jongere sociale ondernemingen te kunnen faciliteren.

Terwijl er anno 2017 nog steeds veel bedrijven starten met het uiteindelijke doel om winstgevend te zijn, telt Nederland ook steeds meer social entrepreneurs die het oplossen van een maatschappelijk probleem combineren met een winstdoelstelling. Het terugtrekken van de overheid heeft de afgelopen jaren verschillende gaten laten vallen op het gebied van onder meer arbeidsmarktparticipatie en sociale samenhang. Sociale ondernemers stappen met hun onderneming in deze gaten, uitgerust met een verdienmodel dat het oplossen van dit maatschappelijk probleem winstgevend maakt.

Om de jonge markt voor sociaal ondernemen in kaart te brengen heeft ABN AMRO onlangs onderzoek uitgevoerd naar de hoeveelheid sociaal ondernemers en de marktontwikkelingen in het Nederlandse sociale ondernemingenlandschap. Uit het onderzoek blijkt dat er tussen de 4.000 en 5.000 sociale ondernemingen zijn in Nederland, die in totaal tussen de 50.000 en 70.000 mensen van werk voorzien*. 62% van de startende sociale ondernemers levert aan consumenten en ruim 30% levert aan andere bedrijven. Bij sociale ondernemingen ouder dan vijf jaar is deze verhouding omgedraaid – de oudere branchegenoten richten zich meer op B2B-verkoop/dienstverlening.

Kapitaalbehoefte

Uit het onderzoek van ABN AMRO, dat werd uitgevoerd door het ABN AMRO Social Impact Fund, blijkt dat er onder sociaal ondernemers een grote behoefte bestaat aan kapitaal. Het binnenhalen van financiering wordt echter door veel van de ondervraagde social entrepreneurs als een uitdaging gezien – de helft van de respondenten geeft aan dat met het oog op verdere groei van hun onderneming toegang tot kapitaal hun grootste zorg is. De onderzoekers hebben berekend dat sociale ondernemers in Nederland op korte tot middellange termijn tussen de €850 miljoen en €1,5 miljard nodig hebben om hun groeiambities te kunnen financieren. Op lange termijn is volgens de bank €4,5 tot €5 miljard nodig. 

Om aan deze kapitaalbehoefte te kunnen voldoen zijn er verschillende marktontwikkelingen nodig volgens de onderzoekers. Het aanbod van kapitaal op korte termijn is volgens de bank weliswaar voldoende, maar te veel impactinvesteerders in ons land kijken op het moment naar sociale ondernemingen in de groeifase. De meeste sociale ondernemingen bevinden zich echter in eerdere levensfases, en hebben daarom minder kans op financiering door investeerders. ABN AMRO pleit daarom voor meer spreiding van portefeuilles en een betere samenwerking tussen kapitaalverschaffers.

Daarnaast is volgens de onderzoekers een versterking van de marktstructuur en marktinfrastructuur nodig. “Het traditionele bedrijfsleven kan een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van sociale ondernemingen, bijvoorbeeld als partner en inkoper. Daarbij kunnen retailers - zoals supermarkten en winkelketens - sociale ondernemingen in staat stellen de consument beter te bereiken: via hun productbeleid en als partners. Ook voor de overheid is een rol weggelegd: als kennispartner, beleidsmaker én inkoper”, vertelt Eric Buckens, Directeur Social Impact Investments van ABN AMRO. “Sociale ondernemingen hebben een belangrijke functie als voorhoede voor een transitie naar een duurzamere economie, waarin ‘shared value’ de norm wordt. Alleen al daarom is het van belang dat zij meer ondersteuning krijgen”, sluit hij af. 

* In eerder onderzoek van McKinsey & Company wordt het aantal sociaal ondernemers in Nederland hoger geschat – volgens de consultants telt ons land zo’n 6.000 sociale ondernemingen