Interview met: Armand Schouten, Hoofd bankentoezicht bij De Nederlandsche Bank

Voordat het Europees bankentoezicht start, licht de ECB de significante banken door. Een interview met toezichthouder Armand Schouten.

Voor dit omvangrijke onderzoek is er een duidelijke taakverdeling: de Europese Centrale Bank (ECB) heeft de regie en maakt de onderzoeksopzet, terwijl de uitvoering in handen is van de nationale toezichthouders. DNB heeft hiervoor een project onder leiding van Armand Schouten. 
 
De ECB checkt de gezondheid van zo’n 130 significante banken. Wat houdt dit in?
‘Voordat het Europees bankentoezicht daadwerkelijk van start gaat op 4 november 2014, wil de ECB de significante banken in het eurogebied doorlichten. Voor Nederland zijn dat ING Bank, ABN Amro, Rabobank, SNS Bank, NWB, BNG en RBS. Met dit onderzoek, ook wel Comprehensive Assessment genoemd, wil de ECB het vertrouwen in de bankensector bevorderen. Gekeken wordt naar de risico’s die banken lopen en naar de kwaliteit van hun bezittingen via de zogenoemde Asset Quality Review. Vervolgens wordt met een stresstest bepaald in hoeverre banken een nieuwe crisis kunnen doorstaan. Uiteindelijk zal de ECB tot een eindoordeel over de gezondheid van een bank komen.’ 
 
Wanneer voldoet een bank aan de eisen van de Asset Quality Review?
‘Banken voldoen aan die eisen als ze beschikken over tenminste 8% eigen kernkapitaal. Eventuele geconstateerde tekorten zullen moeten worden aangevuld, onder toeziend oog van de ECB en de lokale toezichthouders. Daarbij zal in de eerste plaats een beroep moeten worden gedaan op private middelen uit de kapitaalmarkt. Als private middelen onvoldoende soelaas bieden, zullen de tekorten moeten worden aangevuld door publieke achtervang vanuit de nationale overheden. Als laatste redmiddel geldt dan de eventuele steun vanuit het Europees Stabiliteits Mechanisme. Voor het slagen van de Asset Quality Review is een publieke achtervang voor kapitaaltekorten noodzakelijk, mits onder strenge voorwaarden vormgegeven en als laatste optie ingezet. Een dergelijke achtervang geeft beleggers zekerheid dat kapitaaltekorten uiteindelijk kunnen worden aangezuiverd. Zonder deze zekerheid vooraf zou het publiceren van tekorten kunnen leiden tot bank runs en wanordelijke faillissementen, die de financiële sector als geheel zouden besmetten.’  

 
Wat moeten de significante banken doen voor dit onderzoek?
‘Deze banken moeten veel data verstrekken. Eind november is de eerste data-uitvraag gedaan, waarbij banken wordt gevraagd om meer algemene informatie over hun balans, producten en de gehanteerde accountingstandaarden. Op basis hiervan maakt de ECB eind januari een definitieve keuze van de nader te onderzoeken portefeuilles. In februari en maart moeten de banken veel data leveren over deze portefeuilles op het niveau van individuele kredieten. De maanden daarna worden complete kredietdossiers bekeken en in en na de zomer volgt tot slot de stresstest. ’ 
 
Wanneer maakt de ECB de resultaten bekend?
‘Eind oktober moet alles afgerond zijn en zal het grote publiek meer horen over de onderzoeksresultaten.’ 
 
Hoe reageren de banken op dit onderzoek?
‘De meeste bankiers zijn positief, maar vragen zich af of de ECB vanaf zo’n grote afstand wel in staat is om alle risicovolle zaken te doorzien. Naar mijn idee kan de ECB dat prima doen, juist omdat ze alle significante banken vergelijken kan. Daarnaast klagen bankiers over de enorme hoeveelheid data die ze moeten aanleveren. Heel begrijpelijk, maar voor banken is er geen ontkomen aan. “It’s your license to operate”, zo communiceren wij vanuit ons toezicht naar alle betrokken banken. 
 
Wat doet DNB om banken te informeren?
‘DNB organiseert deze maand een seminar voor de zeven betrokken Nederlandse banken om ze te informeren over wat van ze verwacht wordt. En zij hebben ook een vast aanspreekpunt bij DNB. Daarnaast bieden DNB en de ECB informatie op hun websites. En natuurlijk zal DNB u op de hoogte houden van het onderzoek via deze Nieuwsbrieven.’