Michael Barrett vecht al meer dan twee decennia tegen financiële criminaliteit. Met NICE Actimize realiseerde hij diverse technologische doorbraken in de eindeloze wapenwedloop met criminelen. Tegelijk ziet hij dat het steeds lastiger wordt om die criminelen bij te houden. In de aanloop naar het Leaders in Finance AML-jubileumevent vroegen we Barrett wat hem motiveert om toch in de race te blijven én wat de financiële sector kan doen om alsnog te winnen.
Op 2 oktober vindt het volgende Leaders in Finance AML Event plaats. Een bijzondere editie, want het is vijf jaar geleden dat het allereerste AML Event werd gehouden. Een mooi moment om eens de balans op te maken: Welke vooruitgang is er in die vijf jaar geboekt? En wat gaan de komende vijf jaar brengen?
Eén ding is in ieder geval duidelijk: er is véél gebeurd de afgelopen jaren, beaamt ook Michael Barrett. “De ontwikkelingen lijken elk jaar sneller te gaan”, aldus de Brit.
Barrett kan het weten. Hij is al sinds 2004 actief in de strijd tegen witwassen. Sinds dag één vanuit NICE Actimize, een bedrijf dat software ontwikkelt voor het bestrijden van financiële criminaliteit. De platforms van het bedrijf helpen banken, verzekeraars en andere financiële instellingen bij het detecteren, voorkomen en onderzoeken van onder meer fraude en witwassen.
Van mens naar data science
Daarmee weerspiegelt NICE Actimize misschien wel dé belangrijkste ontwikkeling in het AML-landschap van de afgelopen vijf jaar: de verschuiving van menselijke naar grotendeels geautomatiseerde controle.
“De brede inzet van data science om financiële criminaliteit aan te pakken is nu echt een realiteit geworden. Dat is denk ik een van de meest positieve ontwikkelingen die we hebben meegemaakt”, vertelt Barrett, die in 2019 Global Head of AML Product werd en sinds twee jaar aan het hoofd staat van de wereldwijde AML-praktijk van NICE Actimize.
“Het bleek ontzettend moeilijk om de markt te overtuigen dat data science de juiste manier is om AML-risico’s op te sporen.”
“Vijf jaar geleden bestond data science al wel binnen AML, maar de adoptiegraad was erg laag”, legt hij uit. “Inmiddels wordt het volledig erkend als de juiste aanpak, zeker gezien de enorme toename in zowel het volume als de diversiteit en complexiteit van de data die wordt gemonitord.”
Vallen en opstaan
NICE Actimize speelde zelf een belangrijke rol in deze evolutie. Barrett noemt het “een van de belangrijkste bijdragen” die zijn team heeft geleverd. Het kostte heel wat bloed, zweet en tranen.
“Iedereen weet hoe slim data scientists zijn: geef ze een dataset en een modelleringsframework, en ze vinden wel iets interessants. Maar wat we met vallen en opstaan hebben geleerd, is hoe lastig het is om een model grootschalig in een productieomgeving te laten werken – consistent, mét bewijsvoering en controleerbaar. Daar hebben we enorm veel energie in gestoken – en met succes.”
Bovendien was het niet alleen een technische uitdaging. “Het bleek ontzettend moeilijk om de markt ervan te overtuigen dat dit de juiste manier is om AML-risico’s op te sporen. Toezichthouders en accountants zijn in het verleden sceptisch geweest – we kregen in eerste instantie nauwelijks gehoor.”
Het team zette desondanks door. “We hebben samen met een aantal klanten in een partnerschapsmodel gewerkt om onomstotelijk te bewijzen dat we daadwerkelijk méér dekking konden realiseren, méér risico’s konden opsporen en tegelijkertijd een groot deel van de ruis konden wegnemen. Daar ben ik nog het meest trots op: dat we dat bewijs ook daadwerkelijk hebben geleverd.”
Netwerken blootleggen
Een andere doorbraak die hij aanstipt is de mogelijkheid om georganiseerde misdaad beter aan te pakken. “Traditioneel wordt risico vastgesteld op transactieniveau, rekeningniveau, klantniveau of klantgroepsniveau. Recent hebben we daar een nieuw perspectief aan toegevoegd: het detecteren van risico op syndicaatniveau.”
Hierbij gaat het om samenspanning tussen meerdere klanten of klantgroepen. “Met behulp van graph technology en community-algoritmes zijn we in staat gebleken samenwerkingsverbanden bloot te leggen, denk aan geldezelsnetwerken of mensenhandel. Zo hebben we samen met klanten heel wat criminele activiteiten geïdentificeerd die anders onopgemerkt zouden zijn gebleven.”
“Als financiële instellingen de risico’s die ze identificeren met elkaar delen, veroorzaakt dat wereldwijd enorme problemen voor criminele netwerken.”
Naast dergelijke technologische innovaties prijst Barrett de toegenomen publiek-private samenwerking in verschillende landen, zoals JMLIT in zijn thuisland, AFCA in Duitsland en AMLC in Nederland.
Ook ziet hij dat aangescherpte wetgeving heeft gezorgd dat bestuurders eerder aansprakelijk kunnen worden gesteld als hun antiwitwasbeleid tekortschiet. “Er staat nu veel meer op het spel, waardoor financiële criminaliteit ook hoger op de bestuursagenda staat. Dat is een hele goede stap vooruit.”
Oneerlijke race
Opgeteld zou je misschien denken dat Barrett de voortzetting van de strijd tegen witwassers met vertrouwen tegemoet ziet. Dat blijkt helaas niet helemaal het geval. Want hoe snel NICE Actimize en andere bedrijven ook innoveren, de criminelen doen dat ook. “En misschien wel in een nog hoger tempo.”
Het is de welbekende wapenwedloop. Barrett vergelijkt het met een letterlijke hardloopwedstrijd. Alleen is die niet bepaald eerlijk. “Ik loop met zware bagage op mijn rug: het gewicht van governance, consistentie, controleerbaarheid, verantwoording en bewijslast. Dat vertraagt mij bij het naar de markt brengen van nieuwe technologie. Criminelen dragen die last niet. Zij kunnen elke AI-tool gebruiken om hun illegale verdiensten door het financiële systeem te sluizen.”
Hij ziet deze race als de grootste uitdaging waar hij en de sector de komende vijf jaar voor staan. “Juist omdát ik al die beperkingen heb – die er natuurlijk met een goede reden zijn – maar die mij een oneerlijk nadeel geven in de strijd tegen criminelen.”
Het krachtigste wapen
Dat betekent niet dat Barrett geen kansen ziet om het speelveld een beetje gelijk te trekken. Met name het sectorbreed delen van informatie heeft volgens hem enorme potentie.
“Ik denk dat dit het krachtigste wapen is dat de sector kan inzetten tegen criminele activiteiten. Als alle financiële instellingen de risico’s die ze identificeren met elkaar delen, zodat ze er allemaal op kunnen acteren, veroorzaakt dat wereldwijd enorme problemen voor criminele netwerken. Je maakt het extreem moeilijk voor ze om simpelweg van bank of jurisdictie te wisselen en geld ergens anders heen te sluizen.”
Of het zover gaat komen is nog maar de vraag. Het uitwisselen van AML-data is een gevoelig thema. Klantgegevens vallen onder strikte wetgeving zoals de AVG. Ook staan veel instellingen zelf niet te popelen om concurrentiegevoelige informatie te delen. Bovendien staan niet alle toezichthouders het delen van data toe.
“Ook als je niet alles kan stoppen, maak je een verschil.”
Barrett is “voorzichtig optimistisch” dat er toch grote stappen gezet gaan worden. “Natuurlijk zie ik de uitdagingen en risico’s, maar de voordelen wegen daar ruim tegenop. Het is zó duidelijk de juiste weg om financiële criminaliteit te bestrijden.”
Het grotere geheel
Voorlopig zal Barrett het echter zonder dit wapen moeten doen. Gevraagd wat hem gemotiveerd houdt in deze oneerlijke wapenwedloop, erkent hij dat dit niet altijd makkelijk is.
“Maar ook als je niet alles kan stoppen, maak je een verschil. Als een klant met onze technologie verdachte activiteiten identificeert, en dat leidt uiteindelijk tot het aanhouden van een crimineel of netwerk, ben ik blij dat ik op zijn minst een bijdrage heb geleverd aan iets goeds.”
Hij benadrukt de gruwelijke misdaden die vaak schuilgaan achter witwassen. “Je hoort de verschrikkelijke verhalen over kindermisbruik, mensenhandel, terrorismefinanciering – misdaden die levens en gemeenschappen kapotmaken. Als ik een kleine rol kan spelen om dat terug te dringen heeft dat wel degelijk zin. Dat blijft mij motiveren.”
Voor mensen die in de AML-sector werken, kunnen aanzienlijke werkdruk en brede verantwoordelijkheden leiden tot situaties waarin het makkelijk is om het grotere geheel uit het oog te verliezen. “Of je nu producten ontwikkelt, dossiers onderzoekt of wat dan ook – je gaat al snel op in je dagelijkse taken. Daarom geef ik mijn teams altijd mee: vergeet nooit waarvoor we dit werk doen.”
Dit is ook belangrijk omdat het daadwerkelijk stoppen van criminelen vraagt om die bredere blik. “Vaak levert een oppervlakkige aanpak onvoldoende op. Door net dat beetje extra te doen en een sterker dossier op te bouwen, kan een zaak eerder door de opsporingsdiensten worden opgepakt.”
De hooiberg kleiner maken
Hier kan de transitie naar geautomatiseerde controle aan bijdragen, legt hij uit. “In plaats van zelf te zoeken naar de speld in de hooiberg, laten we de software een groot deel van het hooi verwijderen, zodat de analisten zich kunnen focussen op de spelden – de zaken die daadwerkelijk grote risico’s of verdachte activiteiten bevatten.”
Dit geeft teams de tijd om die belangrijke zaken grondig te onderzoeken en kwalitatief hoogwaardige dossiers op te bouwen waarop opsporingsdiensten actie kunnen ondernemen. “Dat is waar we op moeten focussen”, benadrukt Barrett. “We zijn hier om criminelen tegen te houden.”
Het Leaders in Finance AML Event vindt op 2 oktober plaats in Antropia (Driebergen-Zeist). NICE Actimize is kennispartner van het evenement.