De goudkoorts voor detacheerders in de wereld van customer due diligence is voorbij. De grootschalige projecten die de afgelopen jaren duizenden analisten aan het werk hielden, drogen in rap tempo op. Dit leidt tot een ongekende krimp op de arbeidsmarkt en een fundamentele vraag: wat is de toekomst van het CDD-vak? We spraken erover met Tom Lansink, directeur bij DPA Professionals en een veteraan die de stormachtige groei van de sector vanaf de eerste rang meemaakte.
Het verhaal van het moderne customer due diligence (CDD)-vakgebied begint in de smeulende resten van de financiële crisis van 2008. Het wereldwijde financiële systeem had op zijn grondvesten geschud, mede doordat banken onvoldoende wisten wie hun klanten waren en welke risico’s ze in huis haalden.
Toezichthouders trokken de teugels aan en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme werd, samen met een streng CDD-beleid, plotseling een topprioriteit. Banken moesten voortaan precies weten met wie ze zaken deden.
Het was in deze periode dat Tom Lansink zijn carrière begon bij de Rabobank. “Toen ik in 2009 startte bestond de term ‘CDD’ nauwelijks”, vertelt hij.
“Er was een acuut besef dat we ‘iets’ met klantintegriteit moesten, maar niemand wist precies wat of hoe. Het was echt pionieren, bij verschillende banken heb ik in diversie functies gezien dat het wiel ter plekke opnieuw uitgevonden werd. Processen waren niet gestandaardiseerd en er was geen centrale afdeling die de lijnen uitzette.”
De grote centralisatie
Deze decentrale aanpak bleek al snel inefficiënt en riskant. Elk bankfiliaal deed het op zijn eigen manier, wat leidde tot inconsistenties en een gebrek aan overzicht. Rond 2017 begon bij veel banken de centralisatie. Banken wilden hun CDD-activiteiten bundelen in gespecialiseerde afdelingen om de processen te standaardiseren en de kosten te beheersen.
Lansink maakte dit kantelpunt van dichtbij mee. “Ik kreeg te horen dat ik een koffer met kleren mee moest nemen en een week in een hotel in Utrecht zou verblijven om mee te denken aan een oplossing”.
“Iedereen kon aan de slag, of je nou fiscaal recht of fysiotherapie had gestudeerd.
De opdracht was duidelijk: smeed de talloze lokale CDD-processen samen tot één uniform, landelijk beleid en bepaal de impact van een centrale aanpak.
“Stel je voor: een vergaderzaal vol met flip-overs, brown paper-sessies en de geur van hotelkoffie. Je zat daar van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat te brainstormen, te schrijven en verhit te discussiëren. Het was de geboorte van de CDD-machine, live in die kamer. Die week was voor mij dé industrialisatie van het vak: we lieten het ‘ambachtelijk’ uitproberen achter ons en bouwden aan een zeer professionele organisatie.
De remediation goudkoorts
Die machine werd pas echt op volle toeren aangejaagd door de megaschikking van €775 miljoen die ING trof in 2018, wat een schokgolf door de sector stuurde. De boodschap van De Nederlandsche Bank was luid en duidelijk: krijg je klantendossiers op orde, of de gevolgen zijn enorm.
Dit was het startschot voor de ‘remediation-boom’. Banken moesten de boel met terugwerkende kracht repareren en bestaande klantendossiers die niet aan de aangescherpte wetgeving voldeden compleet maken.
De boete voor ING deed ze beseffen dat ze op een tikkende tijdbom zaten en ze lanceerden gigantische programma’s om hun volledige klantportfolio’s door te lichten. “Er ontstond een absurde vraag naar CDD Analisten”, vertelt Lansink.
"De krimp is begonnen.”
Het was rond deze tijd dat hij na 15 jaar bij banken de overstap maakte naar DPA Professionals, één van de grote spelers in Nederland op het gebied van consultancy, detachering en outsourcing voor de financiële sector. Als Directeur Compliance werd hij verantwoordelijk voor de tak die professionals en consultancy levert aan Compliance afdelingen.
“Juist omdat ik de processen van binnenuit had helpen opbouwen, kon ik nu aan de andere kant van de tafel organisaties helpen om deze enorme projecten in goede banen te leiden”, licht Lansink toe.
“Het was een ware goudkoorts voor detacheerders”, blikt hij terug. “Iedereen kon aan de slag, of je nou fiscaal recht of fysiotherapie had gestudeerd. De focus lag op medewerkers opleiden en vervolgens wegwerken van tienduizenden dossiers.
De krimp
Die periode komt nu langzaam ten einde. De meeste banken hebben hun remidiation projecten grotendeels afgerond en zijn in staat op met slimme toolling het proces grotendeels te automatiseren. Lansink verwacht dat de markt in een paar jaar tijd zal krimpen van zo’n 15.000 KYC analisten naar rond de 5.000. “Je ziet de gevolgen al: concurrenten die zich enkel op detacheren bij grootbanken richtten, hebben het moeilijk. De krimp is begonnen.”
Hoewel de goudmijn voor detacheerders langzaam uitgeput raakt, zijn er volgens Lansink nog wel degelijk kansen. Deze krimp treft vooral de junior analist die is opgeleid voor de eenvoudige werkzaamheden. Naast dat de vraag kleiner wordt, nemen automatisering en AI een deel van dat repetitieve werk over. De vraag die overblijft, is van een andere, complexere aard. Het sluit helemaal aan op de focus van DPA.
“CDD is én blijft een vak om trots op te zijn.”
“Wij hebben altijd focus gehad op de meer ervaren professional”, legt Lansink uit. “Niet de mensen die alleen maar data op orde brengen, maar degenen die complexe structuren doorgronden, risico’s kunnen duiden en het probleem van de klant kunnen helpen oplossen”.
De toekomst van CDD
Volgens Lansink verschuift de vraag van kwantiteit naar kwaliteit. De toekomst ligt niet op het afhandelen van simpele dossiers, maar voor de senior professional die de business begrijpt en samen met de klant het probleem oplost, van SIRA tot beleid en de inzet van KYC-tooling.
“Technologie maakt parate kennis steeds minder belangrijk”, legt Lansink uit. “De focus moet verschuiven naar competenties die een machine niet kan overnemen: adviseren, omgaan met verandering, stakeholdermanagement en diepgaande klantgerichtheid. Omdat teams kleiner en specialistischer worden, wordt er veel meer gevraagd van de individuele professional.”
Om talent te behouden in deze krimpende markt, is het bieden van perspectief cruciaal. “Uitstroom verklein je door inspirerende loopbaanpaden en gerichte opleidingen aan te bieden. Werkgevers laten dit nu nog te veel aan de medewerker zelf over; het vraagt om actieve regie, coaching en een duidelijke visie op doorstroom.”
Deze mismatch ziet Lansink ook terug bij opleidingen. “Veel focussen nog op kennisoverdracht en de regels, terwijl de toekomst om skills en de juiste toepassing ervan vraagt. Ook wordt interne mobiliteit binnen grote instellingen nog te weinig benut, terwijl er voor complexe rollen vaak extern wordt geworven.”
“Wanneer een analist een ondernemer belt en enkel vraagt ‘waar komt dit geld vandaan?’, dan voelt die klant zich al snel een verdachte”, vertelt Lansink. Ik vind dat klantcontact juist essentieel. Ga het gesprek aan, wees oprecht geïnteresseerd. In twintig minuten weet je vaak meer dan uit een heel dossier.”
“De toekomst is voor de professional die verder kijkt dan het dossier, de mens achter de transactie ziet en risico gericht onderzoek kan doen”, vat Lansink samen. “CDD is én blijft een vak om trots op te zijn.”
“Bij DPA geloven we dat de toekomst van CDD ligt bij professionals die zowel op inhoud als op skills sterk zijn én klanten en technologie omarmen. Wij bouwen aan teams die Wwft-plichtige instellingen helpen om risico’s te beheersen en klantvertrouwen te vergroten – duurzaam, efficiënt en compliant.”