Banken moeten ondernemers redden van faillissement

Veel ondernemingen dreigen failliet te gaan vanwege miscommunicatie tussen banken en ondernemers. Dat stellen hoogleraar Jan Adriaanse en voormalig bankier Erik in ’t Groen in hun aanstaande boek. Uit hun onderzoek blijkt dat zeven op de tien Nederlanders vindt dat banken een maatschappelijke functie hebben om ondernemers te redden van faillissement. Volgens de auteurs heeft deze maatschappelijke functie veel baat bij meer dialoog, wederzijds begrip en vertrouwen aan beide kanten.

Jan Adriaanse is hoogleraar Turnaround Management aan de Universiteit Leiden. Erik in ’t Groen is tegenwoordig consultant bij Kruger en was daarvoor Bijzonder Beheerbankier bij Rabobank. Samen hebben zij het boek ‘Zwaar weer ondernemen. De overlevingsgids voor bedrijven in Bijzonder Beheer’ geschreven, dat binnenkort verschijnt bij uitgeverij Haystack. Volgens de auteurs – en zeven op de tien Nederlanders – hebben banken een maatschappelijke functie om ondernemingen die in zwaar weer verkeren zo goed mogelijk te ondersteunen.

Dat 70% van de Nederlanders deze maatschappelijke functie aan banken toekent blijkt uit een recent onderzoek van online marktonderzoeksbureau No Ties. Tegelijkertijd vindt slechts 4% dat ondernemingen altijd gered moeten worden van faillissement en 99% denkt niet dat meer geld lenen bij de bank de (beste) oplossing is om faillissement af te wenden. Volgens Adriaanse en In ’t Groen zijn dit “opvallende uitkomsten”, zeker met het oog op de kritiek die banken ondervinden omtrent MKB-kredietverlening. “Eén op de vijf – in sommige sectoren zelfs één op de drie – ondernemingen met een bankkrediet is ondergebracht bij de zogenoemde afdeling Bijzonder Beheer van banken die gericht is op het begeleiden van ondernemingen in moeilijkheden”, stellen zij in een recent artikel op NUzakelijk. En dat terwijl maar weinig mensen weten wat de afdeling Bijzonder Beheer eigenlijk doet.

Onvrede
Meer dan de helft van de respondenten (55%) heeft volgens het onderzoek geen kennis van de precieze rol en werkwijze van Bijzonder Beheer afdelingen. Zelfs de doelgroep zelf – ondernemers die zijn overgedragen naar Bijzonder Beheer vanwege tegenvallende resultaten – heeft soms geen idee waarom dit gebeurd en wat dit voor hen betekent. De auteurs: “Dit leidt tot veel persoonlijke, maatschappelijke en politieke onvrede.”

Te weinig kritische analyse
76% van de ondervraagden denkt dat een bedrijf met tegenvallende financiële resultaten het beste een plan kunnen maken ‘om de organisatie, producten en diensten te verbeteren’. “We weten uit wetenschappelijk onderzoek echter dat de meeste ondernemers in zwaar weer hier juist niet mee bezig zijn. Wat wij in de praktijk zien is dat de focus vaak uitsluitend ligt op het zo snel mogelijk doorvoeren van kostenbesparingen en het ontslaan van personeel, terwijl dit slechts een tijdelijke oplossing is”, aldus Adriaanse en In ’t Groen.

Volgens de auteurs zou de focus meer moeten liggen op “het herwinnen van het vertrouwen bij klanten, leveranciers en banken, de aanwas van klanten en daarmee het bestaansrecht van de onderneming op langere termijn.” Veel MKB-ondernemingen gaan zonder kritische analyse van de werkelijke problemen te snel over tot het nemen van beslissingen. “Dat is jammer. Want wie de tijd neemt voor een grondige analyse, zal uiteindelijk meer winnen dan bij het snel in gang zetten van kostensaneringen. Met het verleggen van de strategische koers voorkom je dat je alleen de tafels en stoelen op het dek van het zinkende schip rechtzet.”

Verschillende perspectieven
Waar bankiers in risico’s denken, zien ondernemers juist de kansen. Op de website van ‘Zwaar weer ondernemen’ staan twee tests waarmee bankiers, dan wel ondernemers kunnen checken of zij voldoende beseffen wat het perspectief van de ander inhoudt. Ook kunnen ondernemers testen of de door hen genomen maatregelen voldoende zullen zijn om de stormwolken achter zich te laten.

Adriaanse en In ’t Groen raden banken aan zich meer dan ooit te verdiepen in “de financiële én sociale problematiek van ondernemers”. Zij sluiten af: “De beste manier om weer vertrouwen van klanten te krijgen is wanneer je minimaal aan haar verwachtingen voldoet en deze waar mogelijk overtreft. Juist dan nemen bankiers hun maatschappelijke rol, waar het publiek in dit onderzoek massaal om vraagt, echt ter harte.”