Een kredietunie is een financiële coöperatie die uitsluitend voor haar leden financiële producten en diensten aanbied onder gunstige tarieven, zonder daarbij winst te maken. Kredietunie leveren diverse financiële producten en diensten voornamelijk op het gebied van sparen en kredietverlening. Anders dan commerciële banken en andere financiële instellingen zijn klanten ook altijd eigenaar van een kredietunie.
Volgens The World Council of Credit Unions (WOCCU), een internationale vereniging voor kredietunie, bestaan in 2011 wereldwijd 51.000 kredietunie, verdeeld over 100 landen. Ireland kent de grootste penetratiegraad van kredietunie in Europa.
Tot voor kort bestonden in Nederland geen kredietunie. In 2012 is de kredietunie Nederland (coöperatieve vereniging van kredietunies) opgericht en zijn een drietal “pilot” kredietunie gestart: Kredietunie Midden Nederland, Kredietunie Bakkerij Ondernemers en Kredietunie voor Mobiliteits Ondernemers.
De oprichting van deze kredietunie is een antwoord op de behoefte van het MKB om eenvoudiger toegang te krijgen tot krediet en financieel advies met een vaste relatiemanager. Sinds de financiële crisis is het voor het MKB lastiger om krediet van banken te verkrijgen. Voor banken is het door de toename van de kosten (o.a. strengere kapitaalseisen) minder aantrekkelijk geworden om deze relatief ‘kleine’ leningen te verstrekken. Het MKB is daardoor ook aangewezen op alternatieve wegen om krediet te verkrijgen, bijvoorbeeld van andere bedrijven die kasgeld over hebben (near banking), vanuit crowdfunding of van kredietunie.