Vanuit Europa zijn er veel initiatieven om ook financiële markten een rol te laten spelen in een duurzame economische ontwikkeling. Ook het financiële product securitisatie kan een duurzaam financieringsinstrument zijn – zeker als aan de overvloed van goedkoop ECB-geld een einde mocht komen, aldus Rob Koning van de Dutch Securitisation Association (DSA).
“Securitisatie is het omzetten van normale activa in securities - effecten dus. Die omzetting gebeurt om leningen te kunnen financieren. Een voorbeeld is het omzetten van een hypothekenportefeuille in obligaties die je kunt uitgeven aan beleggers”, begint Rob Koning, directeur van de Dutch Securitisation Association (DSA) – de belangenvereniging die in 2012 werd opgezet door een aantal Nederlandse banken en verzekeraars die securitisaties uitgeven.
Bv’tje
Nederlandse Banken gebruiken securitisaties vooral voor hun hypothekenportefuille. Hoe werkt dat? Koning: “Een securitisatie kun je zien als een klein, op zichzelf staand bv’tje binnen de bank - met een eigen balans. Met op de ene kant op die balans een pakket aan hypotheken, en op de andere kant worden securitisaties uitgegeven, bijvoorbeeld obligaties."
"Grotere beleggers, bijvoorbeeld pensioenfondsen, verzekeringsmaatschappijen en banken kopen die op om hun risico te kunnen spreiden: verschillende obligaties, met verschillende ratings (beoordeling van de kredietwaardigheid), vertegenwoordigen een verschillende mate van risico op verliezen in het totaalpakket hypotheken.”
Verduurzaming
De aard van dit product maakt het heel geschikt is voor verdere verduurzaming van de economie, vervolgt Koning: “Securitisatie biedt de mogelijkheid het risico van een leningportefeuille ‘op te knippen’. Dat betekent dat overheden kunnen investeren in het hoogste risico, om daarmee andere beleggers mee te krijgen voor het minder risicodragende deel van een securitisatie."
"Met als resultaat dat er méér beleggers in duurzame investeringen kunnen worden betrokken. Ook zorgt securitisatie voor een heel directe band met de leningen die je wilt verduurzamen. De belegger heeft dus meer zekerheid dat zijn geld ook duurzaam wordt besteed.”
Nieuwe regelgeving
Waarom is securitisatie geschikt voor beleggers die duurzaam willen beleggen? Daarvoor moeten we even terug de geschiedenis in – onder meer naar veranderde regelgeving, aldus Koning: “Na de bankencrisis in 2008 kwam het product in een minder goed daglicht. Het zou te weinig transparant zijn. Het mocht nog wel worden gebruikt, maar banken moesten veel meer kapitaal aanhouden, wat het product heel duur maakte. Het gebruik liep dus terug."
"Omdat securitisatie in Nederland vanwege de grote hypothekenportefeuille toch hard nodig was, is onder meer de DSA opgericht. Doel was om het product te standaardiseren en minder complex te maken, vanuit het idee: securitisatie is een nuttig product, maar je moet zorgen dat de kwaliteit goed is en het product transparant is."
"Kort gezegd: een belegger moet van een pakket hypotheken kunnen zien wat erin zit. De belegger kan nu elke lening controleren als hij wil. Niet wie de klant is of zijn postcode, maar wel: dit is de taxatiewaarde van het huis, het inkomen van de klant, de hoogte van de lening enzovoort."
Simpel, transparant, gestandaardiseerd
Per 1 januari 2019 zijn soortgelijke kwaliteitskenmerken opgenomen in nieuwe Europese regelgeving voor securitisaties. Wat is er daardoor veranderd? Koning: “Kort gezegd betekent het dat banken voor securitisaties die voldoen aan hoge kwaliteitseisen - STS standaarden: Simple Transparant en Standardised – minder kapitaal hoeven aan te houden dan voor securitisaties zonder dat STS-label. Dat maakt securitisatie voor banken en beleggers weer een aantrekkelijk product.”
“Ik zie in de toekomst veel mogelijkheden voor securitisatie, omdat het product mogelijkheden biedt om zowel risico’s als duurzaamheid goed zichtbaar te maken voor de belegger. Op dit moment wil het nog niet hard lopen met securitisatie, omdat banken in overvloed goedkoop geld kunnen krijgen van de Europese Centrale Bank. Maar met oplopende inflatie- en renteverwachtingen, zal de rol van de ECB geleidelijk gaan afnemen en securitisatie weer een belangrijke rol kunnen gaan spelen in de financiering van Nederlandse (en Europese) banken.”
Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.