De Nederlandse economie is vorig jaar eerder opgeveerd dan halverwege 2013 was voorzien. De komende twee jaar staan in het teken van herstel, maar dit leidt tot 2015 niet tot extra werkgelegenheid. Naar verwachting groeit de economie in 2014 met 1% en in 2015 met 1,5%. De werkloosheid stijgt dit jaar nog iets verder, om in 2015 weer licht te dalen. De gemiddelde werkloosheid bedraagt in beide jaren naar verwachting 7,5%. In 2015 zal de particuliere consumptie voor het eerst in vijf jaar weer stijgen. Gezien de in de afgelopen jaren gedaalde huishoudinkomens en woningprijzen zal de economische groei niet veel versnellen. Het zeer sterk gestegen consumentenvertrouwen kan echter voor een positieve verrassing zorgen. Dat schrijven economen van de Rabobank.
Krimp werkgelegenheid zet in 2014 nog door
Op de arbeidsmarkt is nog weinig te merken van het einde van de recessie. Het afgelopen jaar daalde het aantal werkzame personen met 122.000, net iets meer dan de daling van 2009 toen de economie door een diepe recessie ging. Rabo-econoom Theo Smid: “Belangrijke oorzaak voor deze krimp was dat met name in de zorg- en welzijnssector veel banen verdwenen. Ook in 2014 daalt de werkgelegenheid door overheidsbezuinigingen nog verder. Dat de werkgelegenheid verder daalt terwijl de economische groei alweer aantrekt, is op zichzelf niet vreemd. In de eerste fase van herstel proberen werkgevers doorgaans de productiviteit weer op niveau te krijgen alvorens ze nieuw personeel aannemen. Momenteel komt de arbeidsproductiviteit in veel sectoren niet of nauwelijks boven het niveau van begin 2008 uit, doordat de productie verder teruggevallen is dan de werkgelegenheid. Hierdoor ligt in eerste instantie een periode van ‘baanloze groei’ voor de hand.”
Koopkracht neemt toe voor mensen die hun baan behouden
Het reëel beschikbare inkomen zal dit jaar nog licht afnemen, vooral doordat de werkgelegenheid verder daalt. Smid: “Voor mensen die hun baan behouden neemt de koopkracht in 2014 voor het eerst sinds jaren weer toe. Het kabinet heeft in samenwerking met de oppositie een aantal maatregelen genomen die goed zijn voor het inkomen, zoals de verlaging van het belastingtarief in de eerste schijf. Verder staan pensioenfondsen er beter voor dan een jaar geleden en komt er nu door de lage inflatie een einde aan de forse reële loondalingen van de afgelopen jaren. Een aantal factoren wijst dan ook de goede kant op: de grootste prijsdaling op de koopwoningmarkt lijkt achter de rug, de werkloosheid neemt slechts beperkt toe en er is meer beleidsrust. We verwachten daarom dat de particuliere consumptie in 2014 minder hard zal krimpen, ondanks dat een deel van de huishoudens nog zal sparen of schulden zal verlagen.”
Uitvoer trekt weer aan
De exportgroei viel het afgelopen jaar tegen. In de tweede helft van 2013 kromp het uitvoervolume zelfs op kwartaalbasis. “De zwakke ontwikkeling van de export is moeilijk te rijmen met de versnellende groei in de maakindustrie en met de aantrekkende economische groei in belangrijke exportmarkten. We verwachten dan ook dat de uitvoer dit jaar weer zal aantrekken, gezien de terugkeer van economische groei in de eurozone en de hogere groeicijfers van het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Bovendien krijgt onze export in de loop van 2014 en in 2015 een steuntje in de rug doordat de waarde van de euro ten opzichte van de dollar naar verwachting daalt,” aldus Smid.
Kans op terugval kleiner geworden
Hoewel groeiramingen altijd met de nodige onzekerheid zijn omgeven, zijn de risico’s voor de Nederlandse economie nu minder groot dan pakweg twee jaar geleden. Smid: “De kans dat de eurocrisis terugkeert, is een stuk kleiner geworden. Bovendien is het kabinet er met steun van een deel van de oppositie in geslaagd om enkele belangrijke hervormingen door te voeren. Hiermee is op een aantal dossiers zoals de sociale zekerheid en de woningmarkt meer duidelijkheid gecreëerd. Inmiddels komt ook het zwaartepunt van de overheidsbezuinigingen en lastenverzwaringen achter ons te liggen. Afgezien van onverwachte externe schokken is de kans dat de Nederlandse economie opnieuw terugvalt in een recessie daarmee een stuk kleiner geworden.”