De AI-experimenten zijn voorbij. De bancaire sector gaat in 2026 een nieuwe fase in – een fase waarin autonome agents echte klantverzoeken afhandelen, synthetische data kernsystemen bedreigt en vertrouwen een meetbare prestatie-indicator wordt. De vraag is niet langer óf AI het bankwezen zal transformeren, maar of instellingen voorbereid zijn op de gevolgen van de steeds sneller verlopende transformatie die al gaande is.
Van conflicten rond agentic commerce tot door quantumtechnologie aangedreven risicomodellen: in dit artikel presenteren SAS-experts een ‘bankiersdozijn’ – 13 sectorbepalende voorspellingen die het verschil zullen maken tussen instellingen die intelligent bankieren beheersen en instellingen die nog worstelen met de basis. Dit staat ons te wachten – en dit moeten banken nú weten.
Geverifieerde intelligentie wordt de nieuwe munteenheid van vertrouwen
“AI heeft financiële instellingen sneller, slimmer en oneindig zelfverzekerder gemaakt – soms té zelfverzekerd”, begint Alex Kwiatkowski (Director Global Financial Services). “Van kredietbeoordeling tot fraudedetectie en klantenservice: we hebben intelligente systemen getraind om in milliseconden beslissingen te nemen. Maar is de sector daarbij niet haar meest menselijke principe uit het oog verloren? Vertrouwen moet worden verdiend, niet verondersteld.”
“In 2026 verandert vertrouwen van een belofte in een prestatie-indicator, terwijl banken verschuiven van modelgedreven naar bewijsgedreven intelligentie. Het eisen van verifieerbare transparantie bij elke voorspelling, beslissing en interactie wordt de nieuwe standaard. Met andere woorden: vertrouw deze voorspelling niet – totdat je haar kunt bewijzen.”
Agentic AI maakt de sprong van belofte naar productie
“2026 markeert het begin van agentic AI in het bankwezen, wanneer semiautonome systemen betekenisvol werk gaan uitvoeren binnen de hele organisatie”, vertelt Diana Rothfuss (Global Solutions Strategy Director Risk, Fraud & Compliance).
“De toekomst van intelligent bankieren wordt gevormd door AI-agents die klantverzoeken beheren, workflows orkestreren en op schaal gecontroleerde, uitlegbare beslissingen nemen. Deze verschuiving zal fundamenteel veranderen hoe banken hun processen ontwerpen en de waarde van AI meten.”
“Volgens IDC zullen financiële instellingen tegen 2028 meer dan 67 miljard dollar uitgeven aan AI. Productie-implementaties rond besluitvorming en operations zullen de sterkste groei laten zien. De sector is voorbij het proof-of-conceptstadium; succes is voor de banken die hun AI industrialiseren en pilots omzetten in winst, en governance in concurrentievoordeel.”
“Help! Mijn AI-agent is op hol geslagen en kocht een broodrooster van $900.” Banken erven de gevolgen van robo-shopping
“Van callcenters tot de bestuurskamer: financiële instellingen worden geconfronteerd met de impact van de snel groeiende economie van agentic commerce”, aldus Adam Neiberg (Global Banking Senior Marketing Manager). “Banken zullen een toename zien van geschillen die ontstaan doordat autonome AI-agents aankopen doen die klanten nooit hebben goedgekeurd, terwijl fraudeteams nieuwe risico’s zien doordat criminelen leren legitieme agents te kapen of na te bootsen.”
“Naarmate agentic e-commerce groeit, moeten banken niet alleen mensen authenticeren, maar ook de AI-agents die namens hen handelen. Dat voegt een nieuwe laag complexiteit toe aan de toch al zware strijd tegen financiële criminaliteit. Kaders zoals agentic tokens, gedragsmatige handtekeningen en dynamische risicoscores vormen de eerste golf aan controles die banken nodig hebben om hun klanten en hun winst te beschermen.”
Banken bouwen ‘kluizen’ voor datazuiverheid te midden van besmetting door synthetische data
“Banken krijgen te maken met een nieuwe vorm van data-integriteitscrisis nu generatieve AI en synthetische data ongemerkt binnendringen in kernsystemen”, zegt Ian Holmes (Director en Global Lead Enterprise Fraud Solutions) “In tegenstelling tot de geïsoleerde datakwaliteitsproblemen van vroeger kan GenAI fouten op grote schaal introduceren – met een realistisch scenario dat besmette data extreem moeilijk herkenbaar maakt.
“Terwijl financiële instellingen synthetische data gebruiken om modelontwikkeling te versnellen, zullen velen onbewust subtiele vertekeningen en vooroordelen introduceren in krediet-, fraude- en risicobeslissingsketens. Om kritieke processen te beschermen, zullen banken hun ‘golden source’-data onderbrengen in streng gecontroleerde digitale kluizen en strengere governance opleggen aan hoe GenAI-tools met kerngegevens mogen omgaan.”
GenAI-kennisagents ontsluiten het potentieel van ongestructureerde data
“In 2026 wordt generatieve AI voor ongestructureerde data wat traditionele statistiek al lang is voor gestructureerde data”, voorspelt Terisa Roberts (Global Director Risk Modeling, Decisioning & Governance). “Een manier om op schaal betekenis en inzichten te halen. Meer dan 80% van bedrijfsdata bestaat uit ongestructureerde formats zoals tekst en beelden, en dit volume groeit jaarlijks met 50% tot 60%.”
“Banken zullen kennisagents gaan inzetten die worden aangedreven door large language models en retrieval-augmented generation om voorheen onderbenutte data om te zetten in snelle, bruikbare antwoorden. Deze inzichten versnellen strategische besluitvorming en maken van risicomanagement een proactievere, intelligentiegedreven discipline.”
Datingfraude krijgt een agentic upgrade
“Je kans om met een ‘model’ te daten is nog nooit zo groot geweest – een taalmodel welteverstaan”, zegt Stu Bradley (Senior Vice President Risk, Fraud & Compliance). “Hoewel AI-gedreven datingfraude al bestaat, zullen ze recordhoogtes bereiken nu fraudeurs emotionele misleiding op schaal inzetten. Wat vroeger weken of maanden intensief contact vergde, kan nu vrijwel volledig worden geautomatiseerd.”
“Naarmate machinale manipulatie geavanceerder wordt, vervaagt de grens tussen echte connectie en synthetische verleiding. Financiële instellingen zullen fungeren als emotionele firewalls voor hun klanten, door gedragsanalyse en AI-monitoring te combineren om uitbuitingspatronen te detecteren vóórdat financiële schade ontstaat.”
Druk op AI-investeringen veroorzaakt opschudding in technologie tegen financiële criminaliteit
“De markt voor compliance tegen financiële criminaliteit zal het komende jaar ingrijpend veranderen, omdat leveranciers moeite hebben om geavanceerde AI in hun producten te integreren”, aldus Beth Herron (Americas Lead Banking Compliance Solutions).
“Recente desinvesteringen tonen hoe groot de herinvesteringen zijn die nodig zijn om verouderde, regelgebaseerde platforms te moderniseren. Daardoor blijven veel banken zitten met tools die niet kunnen meekomen met evoluerende fraude- en witwasdreigingen.”
“In 2026 versnellen financiële instellingen de overstap naar cloud-native, AI-gedreven AML- en fraudoplossingen die complexe patronen zichtbaar maken. Uit ons recente ACAMS-onderzoek blijkt dat de meeste instellingen AI al zien als essentieel voor AML-modernisering.”
AI en kwantitatieve kredietmodellen versnellen efficiëntie op de obligatiemarkt
“De groei van kwantitatieve kredietstrategieën versnelt de prijsvorming op de markt voor bedrijfsobligaties, aangedreven door AI-ondersteunde modellen die snel nieuwe informatie, alternatieve data en toekomstgerichte indicatoren verwerken”, vertelt Stas Melnikov (Head of Quantitative Research and Risk Data Solutions).
“Actieve fixed-income-teams stappen af van rating-gecentreerde processen en omarmen flexibele, ML-gedreven infrastructuren voor modellering en besluitvorming. Sterke datagovernance en robuust modelrisicobeheer zijn onmisbaar. Innovatie in kredietrating-risicomodellen helpt beleggers verliezen te beperken en kansen te benutten.”
Bubble-bewust risicomanagement zou in 2026 standaard moeten zijn … maar zal dat niet worden
“In 2026 beginnen toonaangevende banken en vermogensbeheerders bubble-bewuste modellen te integreren in prijsstelling, ALM en stresstests”, voorspelt Robert Jarrow (Advisor en Industry Consultant).
“Deze modellen splitsen marktprijzen op in fundamentele factoren, risicopremies en tijdelijke bubbels. Ze helpen scherpe en onhoudbare prijsstijgingen te herkennen. Hoewel dit standaardpraktijk zou moeten zijn, vrees – en voorspel – ik dat dit niet gebeurt.”
Stablecoins gaan van theorie naar praktijk
“Stel je een VS-EU-betalingscorridor voor die in minuten afrekent in plaats van dagen”, voegt Ahmed Drissi (AML Lead Asia-Pacific) toe. “Zo ver zijn we nog niet, maar komend jaar zullen gereguleerde stablecoins worden getest in echte bankpilots.”
“Met duidelijkere kaders in de VS en EU gaan banken stablecoins inzetten voor grensoverschrijdende betalingen en treasury-toepassingen, vanwege snellere transacties, lagere kosten en meer transparantie.”
Retailbanken schalen commerce-media-modellen op
“Tegen eind 2026 heeft elke grote retailbank een mediastrategie, of ze die nu zo noemen of niet. Banken die het model de afgelopen 12 tot 18 maanden hebben getest, zullen meetbare omzetgroei rapporteren”, aldus Cornelia Reitinger (Head of Advertising Business Development).
“Instellingen die financiële medianetwerken operationaliseren, kunnen binnen twee jaar een stijging van 20% tot 30% in niet-rentebaten realiseren.”
Banken omarmen stresstests voor klimaatrisico’s
“Nu de impact van stormen, bosbranden en droogte wereldwijd steeds groter wordt voor bankportefeuilles, staan banken onder toenemende druk van klanten, toezichthouders en aandeelhouders om hun inspanningen op het gebied van klimaatrisicobeheer te verbeteren”, stelt Peter Plochan (EMEA Principal Risk Management Advisor).
“In 2025 werd voor het eerst een boete opgelegd aan een bank wegens niet-naleving van klimaatrisicoregelgeving. Daarom verwacht ik dat banken hun stresstesten voor klimaatrisico’s zullen intensiveren om hiaten in modellering, governance en infrastructuur te dichten. Een nauwere integratie met de reguliere (‘business-as-usual’) risicomanagementkaders van banken zal essentieel zijn om effectief te reageren op de toenemende druk.
“Door AI aangedreven automatisering en integratie van stresstestprocessen zullen cruciale randvoorwaarden zijn, niet alleen om te voldoen aan de vereisten rond klimaatrisico’s, maar ook voor andere opkomende toepassingen van scenarioanalyse, zoals de onlangs aangekondigde geopolitieke risico–reverse stress test van de Europese Centrale Bank.”
Bankieren maakt een kwantumsprong
“Dit zal het jaar markeren waarin we de eerste effecten zien die laten doorschemeren hoe quantum-AI het bancaire landschap tot het einde van dit decennium zal hervormen”, aldus Julie Muckleroy (Global Banking Strategist). “Hybride quantum-klassieke computing zal de stap maken van pilots naar productie en doorbraken opleveren op het gebied van risico en fraude.”
“Daarnaast zal het de grenzen verleggen van hoe banken optimaliseren, simuleren en beslissingen nemen, vooral in domeinen waar klassieke modellen tekortschieten. Banken die vroeg ervaring opdoen, zullen transformerende winst boeken in nauwkeurigheid, wendbaarheid en prestaties, wat hen een onevenredig groot concurrentievoordeel oplevert.”