Brits plan voor meer concurrentie in bankensector faalt
De Britse concurrentiewaakhond – de Competition and Markets Authority (CMA) – publiceerde eerder deze week zijn plannen om een einde te brengen aan de dominantie van de vier marktleiders in de Britse bankensector. De plannen zijn onderwerp van kritiek voor verschillende consumentenorganisaties en kleinere bancaire speler, omdat de voorgestelde maatregelen volgens hen niet ver genoeg gaan om een echt verschil te kunnen maken.
De Britse bankensector wordt al tijden gedomineerd door vier grote spelers: HSBC, Lloyds, RBS en Barclays – ook wel bekend als de Big Four van de Britse bankenwereld. Gezamenlijk zijn de vier goed voor een marktaandeel van circa 70% als het aankomt op persoonlijke bankrekeningen, en wordt tussen de 80% en 90% van de zakelijke leningen bij een van deze banken afgesloten. Een groep nieuwe spelers op markt, ook wel bekend als de ‘challenger banks’, probeert marktaandeel van de marktleiders af te snoepen, maar ondervinden hierbij veel moeilijkheden door de gigantische voordelen van de Big Four. Enkele voorbeelden zijn Secure Trust, Virgin Money, Aldermore, Shawbrook en Metro Bank.
De ongelijke verdeling van de markt zorgt ervoor dat concurrentie met de Big Four erg lastig is, en dit gaat soms ten koste van de kwaliteit en de prijzen van de financiële dienstverlening van de retail banken. Daarom is er een beweging ontstaan in de Britse bankenwereld die de weg vrij moet maken voor meer concurrentie op de markt. In 2013 werd om die reden verplicht gesteld dat banken de overstap van een rekeninghouder naar een andere bank binnen zeven werkdagen voltooien, en dat bijschrijvingen op het oude rekeningnummer nog tenminste 13 maanden worden doorgeleid naar de nieuwe rekening van de consument. Dit zou de overstap naar een andere bank moeten versoepelen en de drempel verlagen om een switch te overwegen.
De afgelopen twee jaar is de overstapservice echter onvoldoende gebleken om een zichtbare verbetering van de concurrentie teweeg te brengen. Om de dominantie van de Big Four op te breken, besloot de CMA – de Customer and Markets Authority, Britse tegenhanger van de Autoriteit Consument en Markt in Nederland – een pakket maatregelen op te stellen die meer effect hebben op het overstapgedrag van bankklanten en de concurrentiepositie van challenger banks.
Eerder deze week heeft de CMA de plannen gepubliceerd, maar deze vallen maar weinig in de smaak bij consumentenorganisaties en de challenger banks. De voorgestelde maatregelen omvatten onder meer het verplicht stellen dat banken volledige prijs en tarieveninformatie gaan leveren aan prijsvergelijkingssites en –apps.
Andere maatregelen zijn het gebruik van waarschuwingen die banken aan klanten moeten sturen als de klant ergens anders een betere deal kan krijgen, het invoeren van een universeel maximaal tarief dat banken in rekening mogen brengen wanneer klanten onverwachts rood komen te staan, evenals meer tijd en berichtgeving voor de klant om op tijd iets te veranderen aan zijn negatieve saldo. Onderzoek toont aan dat de Britse banken in 2014 zo’n £1,4 miljard verdienden aan klanten die onverwachts rood kwamen te staan.
Ook wil de concurrentiewaakhond dat banken meer informatie gaan delen over prijs en beschikbaarheid van zakelijke leningen. Nu bankiert het gros van de kleine ondernemers bij dezelfde bank als waar zij hun persoonlijke lening hebben, omdat goedkopere alternatieven vaak te onbekend of de kosten van de zakelijke rekening zelf te ondoorzichtig zijn.
De kritiek op de voorgestelde maatregelen is breed. Veel critici zijn van mening dat de maatregelen onvoldoende doen om de drempels voor een overstap naar een andere bank te verlagen. Volgens sommigen brengt de CMA alleen maar een paar maatregelen die de informatieverstrekking van banken verbetert, die eigenlijk al jaren terug doorgevoerd hadden moeten worden. De challenger banks zijn ontevreden met de maatregelen, omdat er weinig wordt gedaan om hun concurrentiepositie daadwerkelijk te verbeteren. De obstakels die zij ervaren voor hun groei worden niet tot nauwelijks weggenomen.
Banken en andere stakeholders hebben tot 7 juni om hun feedback te geven over het voorstel van de CMA, voordat de definitieve versie van het rapport wordt uitgegeven in augustus. De maatregelen daarin zullen begin 2017 doorgevoerd moeten zijn.
