Europa wil banken harder straffen voor rentefraude

Het moet uit zijn met fraudepraktijken ten aanzien van rentetarieven op de internationale kapitaalmarkt. De Europese Commissie pleit voor meer transparantie en zwaardere geldstraffen als banken over de schreef gaan. Versterkt toezicht op de vastgestelde tarieven is nodig, zowel nationaal als binnen Europa stelt Europees commissaris Michel Barnier.

Libor schandalen

Sinds het begin van de crisis in 2007 zijn er tal van schandalen te betreuren geweest. Met name gesjoemel met de Libor-rente, de rente die banken elkaar onderling in rekening brengen voor leningen, is veel voorgekomen. De Libor rente geldt als een benchmark op de financiële markt voor korte-termijn rentes en is een soort centraal meetpunt waaromheen de tarieven van producten en diensten worden bepaald, zoals rentes van spaarrekeningen en hypotheekrentes. De Libor wordt door diverse banken bepaald en iedere dag door de British Banking Association (BBA) gepubliceerd. 

In 2011 bleek dat er jarenlang door banken is gefraudeerd met de LIBOR rente. Een aantal banken hield de LIBOR kunstmatig laag of juist hoog met als doel om als bank niet kwetsbaar over te komen of om winsten te genereren. In het afgelopen jaar werden sommige banken, zoals Barclays en Royal Bank of Scotland beboet voor hun rol in de manipulatiepraktijken. Andere banken, zoals Bank of America en JPMorgan Chase wonnen juist rechtzaken die tegen hen waren aangespannen. Zelfs privépersonen kregen een rechtszaak aan de broek voor vermeende betrokkenheid bij het manipuleren van de rentetarieven. Zo werd in april van dit jaar Tom Hayes, een investment banker van UBS, strafrechtelijk vervolgd voor Liborfraude.

Nederland

Ook in Nederland wordt een verband gelegd met LIBOR manipulering. Hoewel onderzoeken nog lopen, heeft bijvoorbeeld Rabobank in de eerste helft van dit jaar een LIBOR voorziening getroffen, aangezien de bank verwacht een schikking te zullen treffen. Naar verwachting zal het proces binnen enkele weken worden afgerond en zal de grootbank voor zo’n €330 miljoen schikken met de Amerikaanse, Britse en Nederlandse autoriteiten.

Toezicht

Er moet meer toezicht komen op de rentetarieven en de banken, vindt Europees commissaris Michel Barnier. Volgens hem zijn benchmarks weliswaar essentieel voor het financiële stelsel, maar gezien alle manipulaties door diverse partijen heeft niemand meer vertrouwen in de banken en is verandering hard nodig. Zo moet er meer transparantie worden verleend over de tarieven en dienen banken die over de schreef gaan harder gestraft te worden.

Om dit in de praktijk in te voeren zal echter nieuwe regelgeving nodig zijn die door de EU en het Europees Parlement geaccordeerd moeten worden. Indien mogelijk pleit het Europees Parlement voor een snel akkoord, alvorens de Europese verkiezingen in mei 2014 plaatsvinden zodat de nieuwe wetgeving dan in 2015 van kracht kan zijn.