DCE Consultants: Erken hebzucht binnen bankensector

"Greed, for lack of a better word is good. Greed is right. Greed works" zegt Gordon Gekko in de film Wall Street. Een controversiële uitspraak, maar Gekko heeft zoals altijd "insider information" en weet hoe hebzucht kan werken voor een organisatie. 

Hebzucht heeft een negatieve connotatie. Niets voor niets wordt het beschouwd als een van de zeven hoofdzonden. Met hebzucht is de drang om iets te bezitten groot. Hebzucht heeft als doel zelfverrijking en de behoefte om welvaart, goederen en objecten te bemachtigen voor jezelf. Dit allemaal om macht en status te verkrijgen en anderen dit te ontzeggen.

Hebzucht is een menselijke eigenschap en dus ook binnen organisaties te vinden. Veel organisaties proberen hebzucht te elimineren door middel van uitgebreide risico raamwerken en codes of conduct. In de financiële sector stellen ze zelfs een bankierseed in om hebzucht te elimineren.

Hoe lastig dit is, blijkt uit high profile voorbeelden, zoals LiBoR, UBS en Société Generale. Dit zijn voorbeelden waarin de impact van hebzucht duidelijk zichtbaar is geweest. Zijn alle codes of conduct, bankierseden en uitgebreidere risico raamwerken wel de beste manier om je als organisatie te verdedigen? En laten we niet een belangrijke kans liggen door te verwaarlozen, dat we onze eigen hebzucht ook kunnen transformeren tot iets dat onze organisaties en onszelf ten goede kan komen?

Gretigheid….
Want hebzucht heeft ook andere kanten: passie, ambitie en wilskracht. Dit zijn positieve bouwstenen, waar organisaties beter van worden. In plaats van hebzucht te elimineren, kunnen organisaties hebzucht erkennen en positief inzetten voor de organisatie in de vorm van gretigheid.

Manage Behavioral Risks….
Twee uitdagingen maken het op het moment onmogelijk om hebzucht te gebruiken ten goede voor de organisatie. Dit zijn, namelijk het huidige risico raamwerk, dat niet erkent dat de eigen medewerkers hebzuchtig zijn en dat er geen basis is voor een integere cultuur binnen de bankensector.

Op hoofdlijnen bestaat een basis raamwerk uit vier onderdelen, namelijk uit 1) het onderkennen van risico’s; 2) het formuleren van het risicobeleid voor de organisatie; 3) het vertalen van risicobeleid naar operationele maatregelen; en 4) het meten van risico’s.  Wat ontbreekt  in het huidig risico raamwerk is de erkenning dat de mens hebzuchtig is (dus ook de medewerkers van de organisatie). Dit heeft tot gevolg dat dit risico niet wordt geformuleerd tot beleid, waardoor er geen operationele maatregelen beschikbaar komen om dit tegen te gaan.

Neem daarom expliciet Behavioral Risk Management op in het risico raamwerk. Behavioral Risk Management onderzoekt de invloed van het menselijk gedrag met het omgaan met risico’s en onzekerheid. Hiermee wordt al de natuurlijke hebzucht  van de mens en andere menselijke biases (zoals overmoed, groupthink, peer pressure, confirmation bias en recency bias) onderkend. Hierdoor vormt een organisatie de correcte basis voor het formuleren van beleid en vertaling naar operationele maatregelen.

En meet Integriteit….
Naast het erkennen van hebzucht bij medewerkers, is het belangrijk om een integere cultuur te creëren. Persoonlijke belangen zullen in een integere cultuur ondergeschikt worden aan die van de organisatie als geheel. Binnen een integere cultuur worden zaken als het afwegen van belangen, consistent handelen, het bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen, voorbeeldgedrag, uitvoerbaarheid, handhaving en transparantie inzichtelijk gemaakt. Via deze elementen wordt een integere cultuur niet alleen gestimuleerd en beloond, maar ook meetbaar gemaakt.

Greed can Work…..
Wanneer je deze twee uitdagingen, het erkennen van hebzucht en het meetbaar maken van een integere cultuur aan elkaar koppelt, is het mogelijk om hebzucht te transformeren naar gretigheid. Gekko heeft dus gelijk. “Greed is Right. Greed Works!” Alleen gaat dat niet vanzelf…

Een artikel van Alexander Rodenberg, Management Consultant bij DCE Consultants. Rodenberg is gespecialiseerd in Basel & Solvency.