De gevolgen van klimaatrisico's op financiële stabiliteit

Onlangs heeft Het Financieel Stabiliteitscomité een eerste verkennende bespreking gehad over de gevolgen die klimaatrisico’s kunnen hebben voor de financiële stabiliteit en turbulentie op de financiële markten. Vooralsnog lijken de klimaatrisico’s geen acute bedreiging te vormen voor de stabiliteit van het Nederlandse financiële systeem.

Het Financieel Stabiliteitscomité, bestaande uit vertegenwoordigers van De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het ministerie van Financiën onder leiding van de president van DNB, bespreekt periodiek ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel. Het Centraal Planbureau neemt als externe deskundige deel aan de vergaderingen. In de afgelopen vergadering heeft het comité gesproken over de gevolgen van klimaatrisico’s voor de financiële stabiliteit en de turbulentie op financiële markten. 

In deze eerste verkennende bespreking hebben de comitéleden onder andere gesproken over de risico’s die fysieke schade door klimaatverandering zou opleveren voor het financiële systeem. “Uit het oogpunt van financiële stabiliteit is vooral het staartrisico van een grote overstroming relevant. Met name banken en schadeverzekeraars zouden hierdoor geraakt kunnen worden”, aldus DNB in een persbericht over de vergadering.

Om de klimaat-gerelateerde risico’s terug te dringen is het belangrijk om de klimaatdoelstellingen die gemaakt zijn in Parijs te behalen. Hiervoor is een transitie nodig naar een duurzame energievoorziening, en dit vereist op termijn radicale aanpassingen in het energiesysteem en de daarmee verbonden sectoren. Wat de gevolgen hiervan zijn op economische gebied is nog onzeker, en hangt volgens het comité sterk af van de manier waarop de transitie wordt vormgeven. “Dit kan ook risico’s met zich meebrengen voor de financiële sector, met name wanneer aanpassingsprocessen onvoldoende zijn geanticipeerd en abrupt moeten plaatsvinden”, aldus DNB namens het comité. “Een specifiek risico hierbij is het leeglopen van een ‘carbon bubble’: een afwaardering van CO₂-gerelateerde activa (‘stranded assets’) als gevolg van strenger klimaatbeleid.” DNB geeft verder aan binnenkort een studie te zullen publiceren de energietransitie en de effecten daarvan op de financiële sector.

Volgens het comité speelt de financiële sector een belangrijke rol in het faciliteren van de investeringen die nodig zijn voor een energietransitie. Om die rol te kunnen spelen is meer transparantie over klimaatrisico’s een belangrijke voorwaarde voor de financiële sector. Het comité benadrukt daarom het belang van internationale standaarden voor rapportages over klimaatrisico’s, voor ondernemingen in het algemeen en specifiek voor financiële instellingen.

Vooralsnog vormen klimaatrisico’s geen acute bedreiging voor de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel, luidt de conclusie van het comité, maar vanwege de mogelijk grote effecten van een energietransitie blijft het comité de ontwikkelingen op dit gebied wel volgen.

Turbulentie financiële markten
Daarnaast heeft het Financieel Stabiliteitscomité stilgestaan bij de onrust op financiële markten. “Het risico van forse prijsaanpassingen en een verdere toename van de volatiliteit op financiële markten, waar het comité al eerder over sprak, lijkt zich nu te materialiseren”, stelt DNB. “Waar eerder vooral ontwikkelingen in opkomende economieën en de dalende olieprijs tot onrust aanleiding gaven, zijn sinds enkele weken ook de zorgen over een groeivertraging in de ontwikkelde economieën toegenomen. De hoge volatiliteit op financiële markten blijft een belangrijk punt van zorg voor het comité.”