'Klimaatpositief in 2030: met leningen méér CO2 uit de lucht halen dan in de atmosfeer brengen'

Banken zetten in 2022 een belangrijk stap in het Klimaatcommitment Financiële Sector. Elke bank publiceert een eigen actieplan. Met concrete doelen en stappen naar verlaging van de CO2-uitstoot in haar portefeuille. In deel 8 van deze reeks acht vragen aan Vincent van Assem en Lisa van Blaricum - penvoerders van het actieplan van ASN Bank: "Als bedrijven niet voldoen aan onze criteria, sluiten we ze uit. Ook bij twijfel." Dit artikel is eerder verschenen in Bank | Wereld Online, een uitgifte van de Nederlandse Vereniging van Banken.

ASN Bank wil dat al haar financieringen en beleggingen in 2030 netto klimaatpositief zijn. Wat betekent dat?

Vincent van Assem (Duurzaamheidsadviseur ASN Bank): "Klimaatneutraal is onze bank al sinds 2018: alle CO2 die onze portefeuille genereert, vermijden we met investeringen in projecten voor wind- en zonne-energie en energie uit biomassa. Klimaatpositief gaat verder: we willen met onze leningen meer CO2 uit de lucht halen dan we in de atmosfeer brengen."

Wat zijn de belangrijkste stappen naar dat doel?

Van Assem: "Het belangrijkste blijft dat we met de Volksbank (waar ASN Bank bij hoort) de CO2 -uitstoot van ons leningen portfolio - grotendeels hypotheken - zoveel mogelijk naar nul brengen. We denken dat we daar de komende jaren heel ver in kunnen komen. Ook omdat er steeds meer energiezuinige huizen gebouwd worden en elektriciteitsbedrijven meer groene energie gaan leveren. Dus we worden daarin geholpen. Dat is reductie, de eerste stap."

"Omdat we die reductie waarschijnlijk niet helemaal halen tot nul, willen we de resterende CO2 uit de lucht halen. We onderzoeken al enige tijd de mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan bosbouw, woningbouw met natuurlijke materialen zoals hout en een andere vorm van landbouw. Zulke mogelijkheden liggen op dit moment het meest voor de hand. Projecten moeten natuurlijk wel rendabel zijn. We zijn tenslotte een bank."

Alle projecten die ASN Bank financiert of waarin de ASN Beleggingsfondsen beleggen, worden (getoetst op hun (positieve) bijdrage aan het klimaat aan de hand van ASN-criteria. Is dat niet heel complex?

Lisa van Blaricum (manager ASN expertisecentrum duurzaamheid): "We hebben een uitgebreide onderzoeksmethodiek, waarin we landen, bedrijven en projecten toetsen op onze duurzaamheidscriteria. Onze eigen duurzaamheidsanalisten doen dat. Overigens gaat het niet alleen om de CO2 -uitstoot. Klimaat is onderdeel van ons duurzaamheidsbeleid en verbonden aan de twee andere pijlers: mensenrechten en biodiversiteit."

"Wij zien het zo: verbeter je de biodiversiteit, dan verbeter je ook het klimaat. En klimaatproblemen beïnvloeden mensenrechten. Denk aan mensen die nu en in de toekomst te maken hebben met grote natuurrampen of klimaatvluchtelingen. Het een is in onze ogen niet belangrijker dan het ander. ASN Bank stuurt op alle drie de pijlers."

Wat gebeurt er als bedrijven niet voldoen aan de criteria?

Van Blaricum: "Dan gaan we op basis van de duurzaamheidsanalyse van dat bedrijf in overleg met ASN Impact Investors, de beheerder van ASN Beleggingsfondsen. Het beleid van ASN Impact Investors is gebaseerd op het duurzaamheidsbeleid van ASN Bank. Soms is een analyse niet zwart-wit, er is daarom altijd ruimte voor interpretatie en overleg."

"Maar als we bij ons oordeel blijven, sluit ASN Impact Investors het bedrijf uit en wordt het niet opgenomen in het beleggingsuniversum: de lijst van goedgekeurde bedrijven en landen waarin de fondsen kunnen beleggen. Sowieso sluiten we een aantal sectoren per definitie volledig uit vanwege hun schadelijkheid, zoals de fossiele industrie, de wapenindustrie en de tabaksindustrie."

En wat als er te weinig data zijn , of onduidelijkheden over de duurzaamheid van een bedrijf?

Van Assem: "Dan investeren we niet. Een voorbeeld is het ASN Groenprojectenfonds dat in zonneprojecten belegt. Toen bleek dat veel zonnepanelen in China werden gemaakt door de Oeigoeren, een onderdrukte bevolkingsgroep, waarbij sprake was van dwangarbeid, maakten wij een uitgebreide analyse met de beschikbare informatie."

"Vervolgens deden we navraag bij de leveranciers van panelen die werden gebruikt in projecten waarin het ASN Groenprojectenfonds investeert, en die werden gebruikt voor de woningverduurzamingscampagne voor particuliere klanten van alle labels van de Volksbank. Konden leveranciers niet aangeven waar hun panelen vandaan kwamen, dan werden ze uitgesloten. We gaan altijd voor het zekere."

"Het kan ook dat een situatie verandert. Bijvoorbeeld dat een bedrijf na overname niet meer voldoet aan onze criteria. Wij checken onze portfolio dus elke vier jaar op de actuele situatie. Ook volgen we continu onderzoek en media om te controleren of bedrijven waarin we beleggen op onze lijst staan van goedgekeurde bedrijven en landen."

ASN Bank en ASN Beleggingsfondsen doen alleen zaken met bedrijven in landen die het akkoord van Parijs hebben geratificeerd. Sluit je daarmee geen kwetsbare bevolkingsgroepen uit, die juist hulp nodig hebben?

Van Assem: "Dat is inderdaad een dilemma. Maar wij redeneren dat een bedrijf dat opereert in bijvoorbeeld een land met een dictatoriaal regime, eerder betrokken kan raken bij zaken als corruptie en gewelddadige conflicten. Dat willen we niet, want we zijn zuinig op het geld van onze klanten. Overigens hebben we zeker aandacht voor kwetsbare bevolkingsgroepen. Daarom startten we bijvoorbeeld het Europees Burgerinitiatief Good Clothes Fair Pay, voor een leefbaar loon in de kledingindustrie."

Wat zie je voor de nabije toekomst als een uitdaging?

Van Blaricum: "ASN Bank is een kleine bank die vooroploopt in duurzaamheid. Ik hoop dat we kunnen blijven pionieren. Bijvoorbeeld in onze zoektocht naar goede biodiversiteit-projecten. We zijn best veel tijd kwijt aan het classificeren van wat groen is. Dat is goed, want je wilt geen greenwashing. Maar het is eigenlijk gek dat fondsen zich niet hoeven te verantwoorden als ze beleggen in milieuschadelijke sectoren."

Op welke activiteit van ASN Bank ben je trots?

Van Assem: "Onze aanjaagrol bij het op de kaart zetten van het belang van biodiversiteit. Daaruit vloeit de lancering van het ASN Biodiversiteitsfonds voort. Het eerste fonds ter wereld waar particuliere beleggers terechtkunnen. Een deel van het geld wordt belegd in de zogenaamde zwarte-neushoorn-obligatie. Het voortbestaan van dit bedreigde dier is essentieel voor de ecosystemen. Verder gaat dit fonds beleggen in gespecialiseerde bosbouw, regeneratieve landbouw en ook een klein beetje in ecotoerisme."

Van Blaricum tot slot: "ASN-collega’s kiezen bewust voor een duurzame bank. Ze hebben een hands-on mentaliteit. Wij zeggen: We hebben het nog nooit gedaan, maar we denken dat we het wel kunnen. Dat zit in onze cultuur. Op die pioniersmentaliteit ben ik trots."