De Volksbank presenteert eerste mensenrechtenverslag
Vorige week presenteerde de Volksbank zijn mensenrechtenverslag. De bank bespreekt hierin de activiteiten die het onderneemt om mensenrechten te waarborgen bij het uitoefenen van de bedrijfsvoering en brengt mensenrechtenrisico’s in kaart. De Volksbank past sinds 2018 het ‘mensenrechten-uitgangspunt’ van sublabel ASN Bank toe op alle activiteiten.
De samenleving verwacht het nodige van banken. Liefst zo laag mogelijke tarieven, een zo hoog mogelijk spaarsaldo, zo veel mogelijk arbeidsplaatsen en dat alles mét oog voor de maatschappij. Het is zoeken naar een complexe middenweg waarin je het niet snel goed kunt doen. ASN Bank zoekt die delicate balans al sinds de oprichting in 1960, ook met het oog op mensenrechten. De bank kwam eind 2016 onder de bedrijfsvoering van de Volksbank. Die besloot in 2018 de uitgangspunten van het duurzaamheidsbeleid van ASN Bank over te nemen voor alle activiteiten en dus ook de andere labels BLG Wonen, RegioBank en SNS.
Breder convenant
Afgelopen week deed de Volksbank verslag van de voortgang op het gebied van mensenrechten. In het verslag behandelt de bank de positie waar men nu staat, waar men heen wil en welke risico’s die voortgang mogelijk in gevaar brengen. Het in kaart brengen van mensenrechtenrisico’s is overigens onderdeel van het bredere IMVO Bankenconvenant, gesloten tussen de overheid, de NVB, ngo’s en vakbonden. Vorige week presenteerde ook ABN AMRO een mensenrechtenrapport.
Mensenrechten vormen één van de drie pijlers van het zogeheten ‘Sustainability Framework’ van de Volksbank. De andere twee zijn klimaat en biodiversiteit. Samen met onderzoeksbureau Sustainalize heeft de bank een zogeheten ‘salience analysis’ gemaakt van mensenrechtenrisico’s. Vrij vertaald komt een ‘salience analysis’ in deze context neer op het identificeren van deelgebieden waarin sprake is van specifieke mensenrechtenrisico’s. De Volksbank stelt vijf saillanten* op:
- Leefbaar loon in de kledingindustrie
- Leefbaar loon in de agro-foodindustrie
- Gezonde, veilige arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie
- Consumentenveiligheid in de farmaceutische industrie
- Klinische proeven in de farmaceutische industrie
De kwestie leefbaar loon heeft met name de afgelopen maanden de nodige publiciteit gekregen, mede door de opzet van het Platform Living Wage Financials (PLWF). ASN Bank was één van de oprichters van het platform. Kort geleden sloten ABN AMRO en ING zich bij het initiatief aan. PLFW richt zich op het bereiken van een menswaardig loon, in die zin dat mensen in de gelegenheid komen om te ontsnappen uit de armoedeval. Twee sectoren die daarmee snel in verband worden gebracht zijn de internationale kleding- en textielsector en de voedselindustrie, waarin uitbuiting geen zeldzaamheid is. Via PLWF kunnen beleggende partijen (zoals de deelnemende banken) invloed uitoefenen op het beleid van bedrijven en vragen om c.q. verplichten tot het respecteren van mensenrechten.
Het derde punt van de ‘salience analysis’ hangt samen met het eerste, namelijk goede en veilige arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. Veel grote modemerken laten hun kleding fabriceren in landen waar arbeidsrechten afwezig zijn dan wel amper gerespecteerd worden. ASN Bank investeert onder meer in kledingbedrijven. Bedrijven die te weinig doen aan arbeidsrechten of bijvoorbeeld veiligheid bij calamiteiten lopen het risico op verlies van financiering.
Farmaceutische sector
De focus ligt ten slotte op de farmaceutische industrie. Vanzelfsprekend erkent de Volksbank het belang van het bestaan van een farma-industrie voor een gezonde maatschappij. Ondanks strenge regelgeving zijn er regelmatig berichten over misstanden. Denk aan omkoping van artsen of wetenschappers, falsificatie van testresultaten of het onnodig pushen van medicijngebruik. ASN Bank is bewust in de farma-sector gestapt om via investeringen veranderingen voor elkaar te krijgen. Veranderingen die ook betrekking hebben op farmaceutische proeven. Deze proeven zijn in de laatste jaren steeds meer naar lagelonenlanden verplaatst, om voor de hand liggende redenen. Bedrijven die funding ontvangen van ASN Bank zijn verplicht om transparant te zijn richting menselijke proefkonijnen over de risico’s van medicijnproeven tegen betaling.
Bovenstaande vijf ‘saliences’ hebben allemaal een link met de rol als investeerder. De Volksbank wil zich ook profileren op diverse gebieden die minder belicht worden en meer van algemene aard zijn. Diversiteit is er uiteraard één van. Geen groot bedrijf kan meer zonder een idee over bevordering van diversiteit, zij het vanuit een innerlijke overtuiging dan wel uit marketing-overwegingen. Voor de eigen organisatie heeft de Volksbank de doelstelling van tenminste 35% vrouwen op managementposities in 2019 en 35%-40% in 2020.
Een ander voorbeeld van bankieren met de menselijke maat is het afscheid van de inzet van incassobureaus voor klanten met schulden.
Bankieren met de menselijke maat is het motto van de Volksbank, nog een voorbeeld daarvan is het afscheid van de inzet van incassobureaus voor klanten met schulden. Volgens de bank is het overdragen van schulden aan (bij tijd en wijle agressief opererende) incassobureaus niet goed voor een duurzame klantrelatie.
Het is voor de eerste keer dat de Volksbank een mensenrechtenrapport publiceert. Dat is op zichzelf ook niet heel gek, gezien de bank pas sinds 2016 als zodanig bestaat. De bank geeft aan te streven naar een inbedding van mensenrechten in de organisatie als geheel, zodat het op dagelijkse basis steeds meer een ‘normale zaak’ wordt. De bank plant in 2020 een nieuw rapport om de vooruitgang te meten.
*De term saillant is (saillant genoeg) afkomstig uit de krijgskunde en houdt een vooruitgeschoven post op het slagveld in. In de context van het artikel gaat het om een meer abstracte invulling van het woord, als in een onderwerp dat eruit springt en extra aandacht krijgt.
Lees ook:
Meer impact door meer precisie in het toepassen van mensenrechtennormen
