Financiële bedrijven gaan toppolitici beter in de gaten houden

Banken krijgen er mogelijk nieuwe compliance taken bij. Een voorstel voor strengere Europese wetgeving dwingt banken en verzekeraars om nationale politici én hun familieleden beter te gaan screenen op financiële malversaties. Strenge screening gold al voor buitenlandse politici die in Nederland zaken deden, maar wordt nu uitgebreid. Banken moeten zelf gaan bepalen of iemand een ‘political exposed person’ is.

Politici moeten sterk in de schoenen staan om de verleidingen van corruptie te weerstaan. Als geen andere groep bevinden zij zich in een positie om persoonlijk bijvoorbeeld een grote aanbesteding of wetsvoorstellen te beïnvloeden. Vanwege deze gevoeligheid wordt de Europese wet die banken verplicht de klantintegriteit goed te monitoren verder uitgebreid. Buitenlandse politici die plotseling verdachte financiële bewegingen maken werden al gescreend, dit wordt nu uitgebreid naar nationale politici.

Vermoedens van witwassen of het aannemen van steekpenningen moeten door banken gemeld worden aan de Financial Intelligence Unit Nederland. Banken moeten zich hierbij aldus gezegd richten op politici (zowel kabinetsleden als parlementariërs), maar ook op hoge rechters, hoge militairen en topmensen van staatsbedrijven. Een recent voorbeeld waar veel over te doen is de schenking van een Schevenings penthouse door een Canadese oud-diplomaat aan D66-leider Alexander Pechtold. Zelf claimt hij dat het een privégeschenk was, maar kwade tongen beweren dat met de schenking (Europese) steun van D66 voor het CETA-verdrag is gekocht.*

Aandacht voor familieleden

Plotseling toegenomen rekeningactiviteit, ongebruikelijk hoge stortingen of geld afkomstig van verdachte afzenders moeten zorgen voor rinkelende alarmbellen. De nieuwe verplichte screening beperkt zich niet alleen tot de personen zelf, ook hun directe familieleden vallen onder de nieuwe maatregelen. Dat kan zorgen voor extra

“Politici blijken, internationaal gezien, gevoelig te zijn voor corruptie”, aldus witwasexpert en oud-officier van justitie Cees Schaap. ”Denk aan het aannemen van steekpenningen, bijvoorbeeld bij grote aanbestedingen. Die steekpenningen kunnen worden overgemaakt naar familieleden, daarom geldt het verscherpte onderzoek óók voor hen.” Volgens Schaap zijn Nederlandse banken zeer ongelukkig met de nieuwe wetgeving. “Dit gaat ze ontzettend veel werk opleveren. Bij buitenlandse politici weten we dat corruptie voorkomt, maar in Nederland is dit verschijnsel toch kleiner. Toch moeten er straks vele duizenden personen extra gescreend gaan worden.”

Veel impact

Arthur Rotgers is compliance-expert bij Rabobank en bevestigt de extra inspanningen. “Deze regeling heeft veel impact. Dit betekent dat we van een grote groep prominente Nederlanders de opbouw van het totale vermogen in beeld moeten brengen. Dat betekent onder meer dat we met de klant in gesprek moeten. Vaak is het zo dat klanten zakendoen met meerdere banken. Wij worden geacht óók een beeld te krijgen van het vermogen bij die andere banken. Dat moeten we relateren aan het gemiddelde inkomen van die persoon. Of het kan kloppen dat die persoon dit de laatste jaren heeft verdiend. Een tijdrovende klus.”

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) ziet uitbreiding van de wet als grotendeels onnodig en is van mening dat het met binnenlandse politici zo’n vaart niet loopt. “Het risico bij buitenlandse politici is in onze ogen groter dan als het gaat om Nederlanders”, aldus een woordvoerder.

* CETA is een handelsverdrag tussen de Europese Unie (EU), de landen van de EU en Canada. Nederland is partij bij dit verdrag. In CETA staan afspraken over onder andere de handel in goederen, diensten en investeringen.