Directeur BLG Wonen: Als zzp’er een huis kopen, kan dat?

Interview met Rein Wispelweij - directeur bij BLG Wonen - over de mogelijkheden voor zzp' ers en flexwerkers om een hypotheek te verkrijgen.

In welke mate ontvangt BLG Wonen signalen van bezorgde zzp’ers en flexwerkers als het gaat om het krijgen van een hypotheek?

“We krijgen steeds vaker hypotheekvragen van zzp’ers. Niet zo gek als je weet dat er jaarlijks tussen de 120.000 en 140.000 Nederlanders een onderneming starten. Begin 2017 telde Nederland daardoor al ruim 1 miljoen zzp’ers. We merken dat zij vaak onzeker zijn over de stabiliteit van hun inkomen en daarmee ook over de hypotheekmogelijkheden. Er wordt vaak gedacht dat het kopen van een huis is voorbehouden aan mensen in loondienst. Maar er zijn wel degelijk mogelijkheden, zelfs als je minder dan drie jaar voor jezelf werkt. Met een landelijke campagne dit voor- en najaar willen we deze misverstanden wegnemen. Met succes, want we zien een sterke groei in het aantal aanvragen. ” 

Wat zijn volgens BLG Wonen de voornaamste oorzaken voor het moeilijk rondkrijgen van een hypotheek voor zzp’ers?

“Het hypotheektraject heeft bij zzp’ers vaker meer voeten in de aarde. Het ontbreken van een zorgvuldige boekhouding of prognoses maakt de hypotheekberekening tijdrovender. Daarnaast zien we dat veel zzp’ers ook weinig hebben geregeld voor eventuele inkomensterugval. Zo heeft 72% geen overlijdensrisicoverzekering en heeft 64% geen arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten. Ook heeft 49% van hen niets voor hun pensioen geregeld. Meestal vanwege het ontbreken van financiële middelen. Toch is het bij het afsluiten van een hypotheek ook belangrijk dat de hypotheeklasten in de toekomst op te brengen zijn. Verzekeringen en pensioen spelen dan ook een belangrijke rol bij de hypotheekaanvraag.”

Wat zijn volgens u de maatschappelijke gevolgen van grote groepen zzp’ers die geen huis kunnen kopen?

“Het is de vraag of er grote groepen zzp’ers nu geen huis kunnen kopen. De afgelopen jaren zijn de financieringsmogelijkheden juist toegenomen. De inbreng van eigen spaargeld gaat de komende jaren wel een grotere rol spelen. Veel zzp’ers doen echter weinig aan vermogensopbouw. Dat kan weer zorgen voor een scheefgroei in de woningmarkt, omdat zzp’ers langer blijven huren.” 

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een begrip dat vaak valt. In welke mate is de bestaande hypotheekmarkt nog aangesloten op de veranderende arbeidsmarkt? 

“Je ziet in toenemende mate financiële initiatieven om de groeiende groep zzp’ers en flexwerkers verder te helpen. Maar deze omslag heeft wellicht wel lang op zich laten wachten. Een inkomen uit het verleden is vaak geen garantie voor de toekomst, maar het is met meer zekerheid vast te stellen dan inkomensschattingen voor de toekomst. Het is daardoor voor veel geldverstrekkers gemakkelijker om de hypotheekaanvraag te beoordelen alsof iemand een vast dienstverband heeft. Het is goed om te zien dat er nu steeds vaker naar meer factoren gekeken wordt, zoals het perspectief op de arbeidsmarkt, de opleiding en werkervaring van de jaren voordat men zzp’er werd en de prognoses met betrekking tot de ontwikkeling van het bedrijf van de zzp’er.” 

Wat doet BLG Wonen voor zzp’ers om hen aan een hypotheek te helpen?

“Dit jaar hebben we actief ingezet op het informeren van zzp’ers over de mogelijkheden, omdat deze vaak nog onbekend zijn. Onderdeel van de campagne was de lancering van een praktische stappengids, waarmee zzp’ers meer te weten kunnen komen over het hypotheektraject en de maximale hypotheekberekening. Daarnaast kijken we samen met onafhankelijke adviseurs hoe we binnen de acceptatienormen op basis van de aanwezige jaarcijfers de zzp’er toch verder kunnen helpen. Zo kunnen zzp’ers die korter dan drie jaar voor zichzelf werken ook bij ons terecht. Daarnaast accepteren we ook perspectiefverklaringen voor klanten met een flexibel arbeidscontract. Zowel bij zzp’ers als bij flexwerkers gaat het erom dat we dus verder kijken dan alleen het inkomen. We kijken ook naar het toekomstperspectief van de klant.”

In hoeverre onderscheidt BLG Wonen zich daarin van andere hypotheekverstrekkers?

“Bij BLG Wonen willen we verder kijken dan de cijfers alleen. Dat klinkt als een mooie oneliner, maar in de praktijk blijkt dat toch heel bijzonder. De vraag bij aanvragen van zzp’ers is vaak hoe schat je de financiële ontwikkeling van een ondernemer goed in? Juist, in de eerste jaren investeert een ondernemer. Maar misschien heeft hij een lening die over een paar jaar is afgelost. Heeft zijn partner een loondienstverband? Door het stellen van vragen krijg je een beter beeld van de financiële situatie van de zzp’er. Vaak blijken er dan wel mogelijkheden te zijn. Maar dan moet je wel bereid zijn om de tijd voor een aanvraag te nemen. Veel hypotheekverstrekkers gaan liever voor de meer standaard hypotheekaanvragen en maken vervolgens reclame met korte doorlooptijden. Bij BLG Wonen zijn we bereid verder te kijken, ook als het iets meer tijd kost. We zijn van mening dat iedereen een woning zou moeten kunnen kopen.”

Welke adviezen hebben jullie voor de overheid om het voor zzp’ers makkelijker te maken aan een hypotheek te komen?

“Ik denk dat de overheid het belang van zzp’ers voor de economie erkent en de vrije ondernemingsruimte stimuleert. In het regeerakkoord zijn daartoe specifieke maatregelen opgenomen. Denk aan de modelovereenkomst, het minimum uurtarief en de niet-verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dit zorgt voor de vermindering van de administratieve lasten en betere kansen voor zzp’ers. Anderzijds is de groep zzp’ers kwetsbaarder omdat zij geacht wordt zelf maatregelen te nemen tegen het risico van ziekte, arbeidsongeschiktheid of (tijdelijk) geen werk en pensioenaanvulling. De praktijk laat nu al zien dat veel zzp’ers daarmee worstelen. De onzekere financiële toekomstsituatie en het ontbreken van middelen om een eventuele inkomensterugval op te vangen, hebben wel impact op het (on)vermogen om hypotheeklasten te kunnen (blijven) dragen. Ik zou daarom pleiten voor meer maatregelen waardoor het voor zzp’ers gemakkelijker wordt eventueel inkomensterugval tegen te gaan.”