IBAN-naamcheck komt eraan

Op korte termijn wordt de IBAN-naamcheck voor heel Nederland ingevoerd. Deze extra beveiliging controleert of rekeningnummer en naam van de begunstigde personen bij elkaar horen. Als dat niet het geval is, krijgt de overboekende partij een melding. Consumentenorganisaties zien hierin een belangrijk wapen in de strijd tegen online oplichting.

Wie online een overschrijving doet voert zowel naam als rekeningnummer (IBAN) van de begunstigde in. Tot nu toe controleerden banken niet of naam en rekeningnummer ook daadwerkelijk bij elkaar hoorden. Een bank kan een ontvangende partij niet dwingen het overgemaakte bedrag terug te storten. Wie een fout had gemaakt bij het overboeken was afhankelijk van de welwillendheid van de tegenpartij. Eerder dit jaar kondigden de Nederlandse banken al aan met een naamcheck te komen om dit probleem tegen te gaan. 

De naamcheck kan en zal vooral een grote rol spelen bij de preventie van fraude. Dagelijks worden mensen opgelicht bijvoorbeeld via Marktplaats. Oplichters kunnen zich nu nog verschuilen achter een valse naam, iets wat binnenkort niet meer mogelijk is. Niet alleen klein leed kan voorkomen worden, ook de meer volwassen oplichters krijgen het moeilijker. Een bekend voorbeeld stamt uit 2011: het Ministerie van VROM kreeg een verzoek om de subsidie voor het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit voortaan naar een ander rekeningnummer over te maken. Dat deed het ministerie zonder aarzelen, wat leidde tot een kostenpost van €4,1 miljoen.

Rabobank

De naam-check is al in bedrijf voor medewerkers van Rabobank met een Rabobank-rekening. Rabobank is de bedenker en ontwikkelaar van het systeem. Wie een overschrijving doet, krijgt na invoering van een verkeerde naam de melding op hun scherm dat de opgegeven naam en het rekeningnummer volgens de systemen van de bank niet bij elkaar horen. Later in het jaar krijgen ook de klanten van Rabobank en van andere Nederlandse banken de beschikking over deze extra beveiliging, zoals het er nu uitziet in het najaar.

Uitzonderingen

Er zijn twee uitzonderingen waarvoor dit systeem (nog) geen bescherming biedt. De eerste is dat de check alleen uitgevoerd wordt bij Nederlandse rekeningnummers. Naar verwachting is dat iets dat mettertijd zal veranderen naar een Europabreed systeem. De tweede uitzondering is overschrijvingen die via papier verlopen. Hoewel minder dan 1% van de overboekingen nog op de ouderwetse manier gebeurt, verdient ook dit aandacht. Het zijn namelijk relatief vaak ouderen die nog op deze manier overboeken en juist die groep is kwetsbaar voor oplichting of vergissingen.